1977 шо
| Шераш |
|---|
| 1973 · 1974 · 1975 · 1976 — 1977 — 1978 · 1979 · 1980 · 1981 |
| Итта шераш |
| 1950‑гӀа · 1960‑гӀа — 1970‑гӀа — 1980‑гӀа · 1990‑гӀа |
| БӀешераш |
| XIX бӀешо — XX бӀешо — XXI бӀешо |
| II эзар шо | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| XXII бӀешо | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хронологин таблица | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Кеп:Шо кхечу рузманашкара 1977 (эзар исс бӀе кхузткъе итт ворхӀалгӀа) шо 2 эзарлагӀа шерашкахь, 77 шо 1970-гӀа шерийн.
Хиламаш
поштан марка, 1977 шо
Январь
- кхо эккхар дина, эрмалойн националисташа.
- 13 январь
- Анкоридже DC-8 бохам.
- Алма-Атара Ту-104 бохам.
- 16 январь — Халкъан Республика Бенинехь гӀоьртина правительство йожо мах белла лаьцначу наха.[1]
- 17 январь — Мисрахь цӀеххьана айина мехаш 25 уггаре хьалха оьшу сурсатийн. ШолгӀачу дийнахь берриг мохк карзахбаьлла.
- Югославин Бертан кхочушдаран вечин председатель (правительствон корта) Джемал Биедич.
- Джимми Картер, цуо хийцина Форд Джеральд[1].
- Советийн ТХӀН ши кема вовшахкхетта Новгородан областехь.
- террористийн атака.
Февраль
- Банти Тефери. Ӏедал карадахна цуьнан гӀовс волчу подполковникан Менгисту Хайле Мариаман, иза 12 февралехь кхайкхийра Социалистийн Эфиопин Хенан тӀеман административан кхеташонан председатель (ХТӀАКХ).
- Революцин парти[2].
- Альфредо Стресснер чӀагӀвина дийна мелву президент.
- космодромера хьалахецна советийн пилоташ болу космосан кема Союз-24. Экипаж — Горбатко В. В., Глазков Ю. Н.. Охьабиссина 1977 шеран 25 февралехь.
- 9 февраль — хӀиттийна дипломатин йукъаметтигаш ССРС а, Испанин а йукъахь.
- 15 февраль
- РогӀера йоцучу парламентан харжамашкахь социал-демократин парти, цуо баьккхира 65 меттиг фолькетингехь 179 меттигех (12 сов). Премьер-министр висира Анкер Йоргенсен.
- Минеральни Водашна уллехь Ил-18 доьхна.
- президентан харжамашкахь тоьлла кандидат тӀеман-конституцин рожан, цуо толаман гаранти йелла эскаран векалан урхаллин Партин къоман маслаӀатан инарлин Карлос Ромеро (67,3 % аз).
- 25 февраля
- Москохан хьешан цӀахь «Россехь» цӀе йалар .
- Алжазаирехь. Цхьаьна партин системехь Алжазаиран къоман халкъан ассамблейхь дерриг меттигаш кхаьчна Къам маршадаккхаран фронто аратеттина векалшна.
Март
- Социалистийн Халкъан Ӏарбийн Джамахири. Ливин Лакхара халкъан комитет (правительство) коьрте хӀоьттина Ӏабдул Ати аль-Ӏубайди.
- мохкбегор.
- парламентан харжамаш, премьер-министран Бхутто Зульфикар Ӏалин Халкъан партис дехира 60,1 % аьзнаш а, 155 меттиг 216 Къоман ассамблейхь болчух.
- чубахара Заиран Шаба провинце.
- 10 марта — дӀадиллина Уранан хӀоьзнаш.
- 12 марта — Аугусто Пиночета арадоккху Чилера йерриг партеш дӀахецаран декрет.
- 14 март
- Кастро Фидела вахана Менгисту Хайле Мариамца къамел дича цуо гӀо дийхира ССРС Социалистийн Эфиопин куьйгаллина.
- Шри Саванг Ваттхана, Лаосан президентан лакхара хьехамчийн формалан даржехь хилла волу. Иза дӀахьажийна ширачу режиман даржехь хиллачеран политикин кхеторан лагере.
- 15 марта — Югославин Союзан скупщино хаьржина Союзан кхочушдаран вечин председатель (правительствон корта) Джуранович Веселин.
- 16-20 марта — парламентан харжамаш, Джаната партис дехира 41,32 % аьзнаш, йа 295 меттиг 544 меттигех Лок сабхе, маршо йаьккхинчу хенахь дуьйна урхаллехь хиллачу коьртехь Ганди Индира ХӀиндин къоман конгрессан 34,52 % , 154 меттиган дуьхьала. Керла премьер-министр хилира Морарджи Десаи.
- Саратовн областан тӀехула ши Ан-2 тӀеттӀакхетар.
- бохам. Тенерифехь (Испани) тӀеттӀакхетна 2 кема, велла 583 стаг.
- Маун Маун Кха Сейн Винан меттана.
- Ждановн тӀехулара Як-40 бохам.
Апрель
- Либревилера Ту-134 бохам.
- доьжна Southern Airways компанин McDonnell Douglas DC-9 кема, велла 72 стаг.
- Нива» арахеца йолийна.
- Мобутун режиман тӀемца гӀодархьама Заире кхаьчна мароккан экспедицин корпус[3].
- Моэра Ан-24 бохам — Эстонехь уггар боккха бохам (21 велларг).
- Асмарера консулаллаш.
- 30 апрель
- Пол Пота эскаран омар дира тӀом болабе аьлла.
- Батагайн уллера Ми-4 бохам.
Май
- Крыжовка цӀе йолчу новкъан постера бохам. Велла 19 - 22 стаг. Белоруссера уггар боккха цӀерпоштнекъан бохам (официалан).
- Менгисту Хайле Мариам ССРС веанчу хенахь Москохахь куьйгаш йаздина ССРС а, Социалистийн Эфиопин а доттагӀаллин йукъаметтигийн а, цхьаьна къахьегаран а бух тӀехь долчу Декларацин, ткъа иштта экономикехь а, техникехь а цхьаьна къахьегар протоколан, оьздангаллехь а, Ӏилманехь а цхьаьна къахьегаран бартан, консулийн конвенцин.
- Тавдан тӀехулара ши Ан-2 Ӏоттадалар.
- 1968 шо1968 шарахь дуьйна цӀахь лаьцна ларвеш волу пачхьалкхан хьалхара президент Кейта Модибо валаран бахьана ца хаарна Малира сийсарш.
- FLNC тӀемлой[4].
- 27 май
- Алвиш Нито коьртехь волу «фракционерийн» бунт, охьатаӀийна президента Нето Агостиньос Кубин эскаран гӀоьнца.
- Гаванан уллера Ил-62 бохам.
- РЕНАМО гӀаттамхойн дуьххьара тӀемца тӀелатар правительствон ФРЕЛИМО эскарна, Мозамбике гражданийн тӀом болабелла.
Июнь
- Сещера Ан-22 бохам.
Июль
- Сухумера Ан-24 бохам.
- АЦШ президенто Картер Джиммис кхайкхийна, АЦШ Сомалин тӀеман а, политикин а гӀо дан кийча хилар.
- Витиме Ил-14 бохам.
- чудахна, тӀеман хьалхарчу кӀирнашкахь дикка кхиамаш баьхна.
Август
- шахтёрийн забастовка.
- Чаушеску Николае забастовка йечу шахтерашна хьалха ледара вистхилар. Забастовка чекхйалар.
- ССРС министрийн Советан пурбанца Эфиопи хьажийна советийн тӀеман хьехамчаш.
- 17 август
- Атомоход «Арктика» дуьххьара хин тӀехула лелачу кеманашлахь Дуьненан Къилбаседа полюсе кхаьчна.
- Пушкино станцехь тӀай чудожар, 20 сов стаг велла.
- Сиад Барре Мухьаммад тӀаьххьара веана Эфиопица тӀамехь накъосталла дайтаран Ӏалашо йолуш. Цуьнан ССРС Министрийн Советан Председательца А. Н. Косыгинца, ССКП ЦК секретарьца М. А. Сусловца, ССРС арахьарчу гӀуллакхийн министраца А. А. Громыкоца хиллачу цхьаьнакхетарша аьтту ца бира. 31 августехь Сиад Барре ССРС йитира.
Сентябрь
- Канаверал мара (космодром тӀиера хьалахецна ракета-хьалахьуриг «Titan IIIE», цуо орбите йаьккхина АПЮС «Вояджер-1».
- Социалистийн Республика Вьетнам дӀаэцна ВКЪКХ.
- мажарийн Ту-134 Бухарест уллера бохам.
- Чернобылан АЭС болхбан йолаялар.
- Куала-Лумпур уллехь DC-8 бохам, велла 34 стаг.
- Пол Пот ЦХР а, КХДР а вахар. Вахар дахделира цхьана батте гергга.
Октябрь
- истребитель-кема МиГ-29 дуьххара тӀемадалар.
- ССРС Конституци.
- Мини-трансат — «Мини» класс йукъайаьлла.
- Союз-25 хьалахецар. Экипаж — Коваленок В. В., Рюмин В. В.. Охьабиссина 1977 шеран 11 октябрехь.
- Къилбаседа Йеменан президент аль-Хьамди ИбрахӀим. Цуьнан меттиг дӀалаьцна эскаран инарла штабан хьаькимо аль-ХӀашими Ӏалис.
- Дон-тӀиера-Ростовн тӀехула Як-40 хилам.
- «Ландсхут» кема дададар.
- 20 октябрь
- Краивичьен Танинан гражданийн правительство шаршийна коьртехь адмирал Чаролью Сангад волчу къоман тӀеман кхеташонан бартаца.
- Авиабохамехь велла музыкин Lynyrd Skynyrd тобан 4 декъашхо.
Ноябрь
- 4 ноябрь — Соьлжа-ГӀалахь схьайиллина керла театран-концертан зал.
- Джорхат уллера Ту-124 бохам, велла кеман тӀехь хиллачу 10 стагах 5 стаг. Дийна бисинчарна йукъахь — ХӀиндин премьер-министр Морарджи Десаи.
- метрополитен .
- 9 ноябрь — Таиландехь тӀеман карчам бинчул тӀаьхьа йукъайаьккхина хенан Конституци.
- Чаманан Криангсак.
- «Перекоп» хӀордан кеман тӀехь айина ТӀеман-хӀордан байракх, ткъа ша кема йукъатоьхна Балтийн флотан Ленинградан ТӀХӀБ дешарийн кеманаш цхьаьнатохараллин йукъа.
- 13 ноябрь — Сомалин правительство кхайкхийна советийн-сомалийн доттагӀаллех а, цхьаьна къахьегарехь а болу барт бохор, берриг советийн гражданашка кӀиран хенанчохь арадовла аьлла.
- Фуншалера Boeing 727 бохам.
Декабрь
- Аль-Байда уллера Ту-154 бохам.
- доьжна дадийна Boeing 737-2H6, велла 100 стаг.
- Тарко-Салера Ан-24 бохам.
- Союз-26 хьалахецна, охьадоьссина Романенко Ю. В., Гречко Г. М..
- Демократийн Кампучин правительство цхьаьна хенан совцийна Вьетнамца йолу дипломатин йукъаметтигаш.
Ӏилма
Абрахам Лемпела а, Яков Зива а дӀайиллина LZ77 терахьаш тӀеттӀатаӀаран алгоритм.
Спорт
Музыка
Кино
Театр
Литература
ССРС суртдилларан говзалла
Компьютерийн ловзарш
Авиаци
Йукъараллин транспорт
Метрополитен
ЦӀерпоштнекъан транспорт
Шеран адамаш
Time журналан версица шеран стаг ву — Анвар Садат, Мисран президент.
Оцу шарахь бинарш
- Адиев, Мохьмад Мусаевич (1977 шеран 30 июнь) — нохчийн футболист, нападающий;
- Хацыгов, Хаважи (1977 шеран 17 апрель) — Белоруссехь Ӏаш волу нохчийн боксёр, 2002 шарахь Европин чемпион, 2004 а, 2008 а шерашкахь хилла Олимпиадийн декъашхо.
Белла
Хьажа кхин а: Категори:Белларш 1977 шарахь
- Эрролл Гарнер, америкин джазан пианист, ансамблан куьгалхо, композитор.
- Энтони Иден, британин пачхьалкхан гӀуллакххо, 64-гӀа Йоккха Британин премьер-министр.
- Эдмонд Гамильтон, америкин йаздархо-фантаст, «космосан опера» кхоьллинчех цхьаъ.
- Фахьруддин Ӏали Ахьмад, ХӀиндин президент (вина 1905)
- Мариан Нгуаби, Халкъан Республика Конгон президент, даржехь вийра (вина 1938).
- Рахмонов Журахон, советийн гӀиргӀазойн кинон а актёр, Узбекистанан хьакъ долу артист (вина 1917).
- 16 апрель — Чаплин, Чарльз (вина 1889 шарахь) — америкин а, ингалсан а киноактёр, сценарихо, композитор, режиссёр;
- Малин президент Модибо Кейта (вина 1915).
- Гинзбург Евгения, советийн журналистка, йаздархо.
- 16 июнь
- Вернер фон Браун, немцойн а, америкин а Космосан аппаратан конструктор, хӀокху заманан ракеташйарна бух биллинчехь цхьаъ (вина 1912).
- Ватенин Валерий, советийн суртдиллархо, график, хьехархо (вина 1933).
- Лемешев Сергей, оьрсийн веканча-тенор.
- Набоков Владимир, оьрсийн а, америкин а йаздархо, энтомолог.
- Волков Александр, советийн йаздархо, «Зубаржатан гӀалин боозбунча» жайнийн циклан автор.
- Федин Константин, советийн прозаик.
- Зозимо, бразилин футболист, турсло, шозза футболех ловзаран чемпион.
- Макариос III, велла даржехь.
- Эрнст Блох, немцойн философ, социолог, публицист.
- Татаев, Ваха Ахьмад воӀ (вина 1914) — Нохч-ГӀалгӀайн АССР, Халкъан артист, Нохч-ГӀалгӀайн АССР Лакхара Кхеташонан депутат, Нохч-ГӀалгӀайн АССР оьздангаллин министр.
- 16 август — Элвис Пресли, америкин веканча, актёр, «рок-н-роллан паччахь».
- Уварова Елизавета, советийн актриса.
- Стахановн боламан бух биллинарг.
- Бхактиведанта Свами Прабхупада, Дуьненайукъара Кришнин хьекъалан йукъаралла (ИСККОН) бухбиллинарг.
- Василевский Александр, советийн тӀеман баьчча, Советийн Союзан мудир, шозза Советийн Союзан Турпалхо.
- Ошаев Халид (вина 1897) — нохчийн йаздархо а, драматург а, Ӏилманча а;
- Александр Галич, оьрсийн советийн поэт, сценарист, драматург, автор, шен эшарш лакхархо.
- Исаева Марьям (йина 1898 шарахь) — нохчийн йаздархо.
- Хуан Веласко Альварадо, перун тӀеман, политикин гӀуллакххо, 1968—1975 шерашкара Перун корта (вина 1910).
- Чарли Чаплин, америкин киноактёр, режиссёр, сценарихо (вина 1889).
Нобелан совгӀаташ
- Физика — Андерсон Филип Уорренан, Мотт Невилл Франсисан, Ван Флек Джонан — «Буххан теоретикин талламан электронан структурин магнитан а, низам данза системийн а».
- Хими — Илья Пригожин — «Термодинамикехь йухедерзо йиш йоцу хьесапийн белхашна, башха диссапативан структурин теорина».
- Медицина а, физиологи а — Гиймен Роже, Эндрю Шалли — «Коьртан хьен петидан секрецешца доьзна дӀаделларшна»; Ялоу Розалин Сасмен — «Пептидийн гормонаш билгалйахаран радиоиммунологически хьесапаш кхиорна»
- Экономика — Мид Джеймс Эдуард а, Олин Бертиль Готтхард а — «Дуьненайукъара махлелоран теорин дуьххьарадехьаволиллин декъан а, дуьненайукъара капитал леларан а».
- Литература — Алейксандре Висенте — «ГӀарадаьлла поэтин кхоллараллин».
- Дуьненан совгӀат — Дуьненайукъара амнисти — «Адаман сий ницкъ барах лардарна».
Хьажа кхин а
Билгалдахарш
- ↑ 1 2 Международный ежегодник. Политика и экономика. 1978 / М. 1979 — С. 280
- ↑ Цитатийн гӀалат:
<ref>тег нийса йац; кхуМЕ281тIетовжаран йоза йаздина дац - ↑ Zaire. Shaba I.(ингалс.)
- ↑ Shaba War in Zaire comes to an end.(ингалс.)