Бахьрайн

26°04′03″ къ. ш. 50°33′04″ м. д.HGЯO
Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Бахьрайн паччахьалла
مملكة البحرين
Мамля́кат аль-Бахьрайн[1]
Байракх ХӀост
Байракх ХӀост
Бахьрайнан Пачхьалкхан Шатлакхан Илли
Map of Bahrain.svg
Маьрша йаьлла терахьаш 14 август 1971 (Йоккха Британех)
Официалан мотт Ӏаьрбийн мотт
Коьрта гӀала Манама
Йаккхий гӀаланаш Манама
Урхаллин тайпа Конституцин монархи[2]
Монарх
Премьер-министр		 Халифат бин Салман Аль Халифат
Пачхь. дин ислам, суннийш
Латта
 • Шадерг 766 км² (184-гӀа дуьненахь)
 • % хина тӀехле 0%
Бахархой
 • Мах хадор 1 343 000 стаг
ДЧС
 • Шадерг $34,908 миллиардов долл. (109-гӀа)
 • ХӀораннан а сина $29,146 долл.
АДКИ (2013) 0,79648-гӀа меттиг)
Ахча Бахьрайнан динар (BHD, код 48)
Интернет-домен .bh
Код ISO BH
Код МОК BRN
Телефонан код +973
Сахьтан аса +3
Автомобилийн некъаш аьтту агӀора
РУВИКИ.Медиа логотип Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь

Бахьрайн, йуьззина официалан кеп — Бахьрайн паччахьаллагIайренан пачхьалкх. Бахрайно дIалоцу кхоъ дикка доккха а, шортта кегийра а гIайренаш а км малхбалехьа, оцу махкаца уьйр йу автомобилан тIайн тIехула.

Паччахьаллин махкахь ПхиалгIачу флотан коьрта оперативан база.

Истори

Коьрта йаззам: Бахьрайнан истори

Вайн эрал III эзар шо хьалха оцу мехкан латта тIехь йаьржинера, шайн чIагIйина нах беха меттигаш а йолу, кхиина цивилизаци. Шира пачхьалкхан цIе Дильмун хилла, иза йара йоккха хIордан махлелоран центр, цигашхула зIенаш латтайора шумераш а, кхечу Шина хин йукъан къаьмнаш а ХIиндан тогIенан къаьмнашца.

  • СасанигIеран пачхьалкхан, цул тIаьхьа — Iаьрбийн халифатан.
  • къарматӀийн пачхьалкхан центр.
  • Ормузан эмиратан дакъа хуьлу.
  • 1602 шо — Португалин мохк.
  • сефевигIеран Иранан йукъайоьду.
  • 1780-гIа — йуха а кхайкхийна маршо.
    Бахьрайнера гIаттам
  • XIX бӀешо — Бахьрайне ингалсхой кхочу.
  • протекторат хIоттайо Бахьрайн тIехула, амма факт хилла цунах колони яр.
  • Хьалхара дуьненан тIом — кхоьллина йоккха британин тIеман база. Иранан правительство лору Бахьрайн закон дохош схьабаьккхина мохк.
  • ШолгIа дуьненан тIом — британин правительство дехьакхуьйсу Бахьрайне даккхий эскарш. 1946 шарахь Манама — ГIажарийн айман чуьра британин администрацин резиденци йу.
  • 1968 — Катарца а, Бертан Оманца цхьаьна кхайкхадо ГIажарийн айман чохь Iаьрбийн олаллин федераци кхоллар.
  • 14 август 1971 — маршо елла.
  • 1975 — парламент дIасахецна.
  • 1990-гIа шераш — Бахьрайнера гIовттамаша, демократин хийцамаш бира.
  • халкъан массийн гIовттамаш, карзахбаьна революцеш. Керла массийн дуьхьалонан акцеш йуьйлайелира 2012 шеран чеккхенгахь[4].

    • Дипломатин йукъаметтигаш йу Российн Федерацица (хIиттийна ССРСца 29.09.1990).

    Дика хьоьгучеран некрополь

    Энки «дела» — шира мухаран тача

    Ширачу заманахь дуьйна гӀайре гӀарадаьлла хазаллийца а, меттигера жовхарийн дикаллийца а, цуьнан бехк хета бердашца долчу хинан башха хьалУгаритийн «дела» Илу Ӏа меттиг хилла «шина эркан хикхоче»Энки, хьекъалан а, латан тӀиера, бухара хин а дела, вуьллуш хилла паччахьан кепара, шина белаш тӀиера чохь чӀерий долу, хи охьаоьху стеган суртаца[7].

    ДӀабоьхкинарш бохку меттиган схема

    Археологашна карийна, шифр дӀайаьккхина тексташа гойту, Бахьрайн гӀайре Шумеран шира бахархоша лоруш хилла йеза меттиг санна, «беллачеран синош эхартан беркат схьаоьцу меттиг», ткъа цигахь дӀаволларан бакъо «лорура дерриг дахарехь делан муьтӀахь хиларна делла даккхийчу совгӀатех цхьаъ»[8].

    М. Б. Пиотровскийс йаздина[9]: «Бахьрайнан мистикан маьӀна гуттаренна долчу дахарца башха уьйр йолу меттиг санна, го, масала, дӀаволларан меттиг санна иза нахана оьшуш хиларна».

    Бахьрайнан динан-историн тӀаьхьенан иэс йу йисина шира некрополаш, цара дӀалоцу шуьйра аренаш гӀайренан къилбаседа декъехь. Уьш яр талламхоша дӀахьо вайн эрал деалгӀа а, кхоалгӀа эзар шо хьалхе. ДӀабоьхкинчеран барам, царна йукъахь ерриг Шумерера гӀарабевлла нах, тӀемалой, багарбо бӀе эзарнашкахь. Талламхошна хетарехь, наггахь кешнаш хьалххе заказ деш хилла, хӀунда аьлчи цхьадерш царех деса дисина. Баьрзнаш хийцало барамашца. Уггаре хьалхарниш царех овалан кепара хилла, локхалла 1,5 м гергга. ТӀулгийн камерехь лахьта доккхуш хилла дӀаволларан гӀирс чубуьллуш. «Элийн» кешнаш чохь ши лахьта деш хилла, цхьаъ вукханна тӀехула, тӀулгаца къовлуш хилла. Ерриг гӀишлона гуо беш хилла тӀулган пенаца. Пенан а, лахьтан а йукъ, тӀехуле йузуш хилла тӀоца. Иштта барз 15 метре кхочуш хилла.

    Бахьрайн тӀехь дӀабохкаран ламаст дисира эллинизман муьрехь а. ТӀаьххьарниг царех терахь тоьхна йу вайн эрал хьалхарчу бIешерашца[10]. Кешнийн дакъа дайна ца Ӏа Ӏаламан эрозии бахьнехь, иза дайна 1950-гӀа шерашкахь деса лаьттанаш лелодахар а, гӀалийн меттигаш кхиор а бахьнехь.

    Билгалдахарш

    1. ↑ Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 3). — ISBN 5-85270-331-1.
    2. ↑ Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 14. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
    3. ↑ Human Development Report 2013 (инг.). United Nations Development Programme (2013). Архивйина 2013 шеран 13 августехь
    4. ↑ Скриптан гӀалат: Иштта модуль йац «citation/CS1».
    5. ↑ 5000 лет истории жемчужного промысла в Бахрейне.(ТӀе цакхочу хьажорг)
    6. ↑ Древневосточные корни ислама.
    7. ↑ Афанасьева В. К. Гильгамеш и Энкиду — М.: Наука, 1979, 220 с., — сс. 73, 124
    8. ↑ Д. Рол. Генезис цивилизации — М.: Эксмо, 2002, 480 с.
    9. ↑ Пиотровский М. Б. Живая вода Бахрейна — /в кн.: Тилос. Путешествие в загробный мир — С.-Пб.: Изд-во Гос. Эрмитажа, 2012, с. 3
    10. ↑ Смерть в Тилосе: хорошо подготовленное путешествие. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 7 ноябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 6 мартехь
    Хьост — «https://ce.ruwiki.ru/w/index.php?title=Бахьрайн&oldid=10072997»