Йоккха АтагӀа

43°07′19″ къ. ш. 45°44′17″ м. д.HGЯO
Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Эвла
Йоккха АтагIа
Оьздангаллин цӀа
43°07′19″ къ. ш. 45°44′17″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси
Республика Нохчийчоь
Муниципалан кIошт Хьалха-Мартанан
Йуьртда Пацагов Ӏалихан Шапин воӀ
Истори а, географи а
Дуьххьара хьахор 1771
Хьалхара цӀерш Воздвиженская, Предгорное[1]
Центран локхалла 280 м
Климатан тайпа барамера
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 12 720[2] стаг (2020)
Къаьмнийн хӀоттам нохчий
Динан хӀоттам бусулбанаш-суннийш
Официалан мотт Нохчийн мотт, оьрсийн мотт
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код 8712[3]
Поштан индекс 366023
Автомобилан код 20, 95
ОКАТО ишар 96234000013
Картин тӀехь
Йоккха АтагIа картин тӀехь
Йоккха АтагIа
Йоккха АтагIа картин тӀехь
Йоккха АтагIа
Йоккха АтагIа картин тӀехь
Йоккха АтагIа

Йоккха АтагӀа йа «Сехьа-АтагӀа»Йоккха-АтагӀин йуьртан меттиган административан йукъ[5].

Географи

Йоккха-АтагӀин йуьртан меттиг Хьалха-Мартанан кӀоштан картин тӀехь

Эвла лаьтта Орга эркан аьрру берд тӀехь Соьлжа-ГӀалин 15 км къилбехьа а, Хьалха-Мартанан 14 км малхбалехьа а.

Гергара нах беха меттигаш: къилбаседехьа — Шовдане эвла, къилбаседа-малхбалехьа — Чечана эвла, малхбалехьа — Жима АтагӀа, къилба-малхбалехьа — Чуьйри-Эвла, къилбаседа-малхбузехьа — ГӀойтӀа, ГӀой-Йист эвланаш а, Олхазар-КӀотар, малхбузехьа — Хьалха-Марта шахьар.

Къилба агIонехь Чахкер-Корт лам бу.

Истори

1944 шарахь, нохчий а, гӀалгӀай а махках баьхначул тӀехьа, Нохч-ГӀалгӀайн АССР дӀайаьккхинчул тӀаьхьа эвлин цӀе хийцира Предгорни аьлла[1].

1958 шарахь, Нохч-ГӀалгӀайн АССР метахӀоттийначул тӀаьхьа, эвлин шен хьалхара цӀе схьайелира.

2020 шеран 1 январехь Йоккха АтагӀа шен йуьртан меттиган латтанашца цхьаьна дехьайелира Соьлжа-ГӀалин кӀоштара Хьалха-Мартанан кӀошта[6].

Бахархой

Бахархойн дукхалла
1939[7]1959[8]1970[9]1979[10]1990[11]2002[12]2010[13]
4990504179358444907610 16110 884
2012[14]2013[15]2014[16]2015[17]2016[18]2017[19]2018[20]
11 10011 24911 45711 62511 88712 09212 311
2019[21]2020[2]
12 49412 720
Къоман хӀоттам

2010 шеран йерригроссийн бахархой багарбаран жамӀашца[22]:

Къам Барам,
ст.
Берриг бахархойх
дакъа, %
нохчий 10 830 99,5 %
кхин 54 0,5 %
берриш 10 884 100,0 %

Дешар

  • Йуккъера йукъарадешаран № 1 йолу ишкол[23].
  • Йуккъера йукъарадешаран № 2 йолу ишкол[24].
  • Йуккъера йукъарадешаран № 3 йолу ишкол[25].

ГӀарабевлла йуьртахой

Эсамбаев Махьмудан оьздангаллин цӀенна хьалха хӀоттийна иэс
  • филологин Ӏилманийн доктор, профессор, Российн Ӏаламан Ӏилманийн академин академик, Нохчийн Республикин Ӏилманийн академин академик, Нохчийн Республикин хьакъ долу Ӏилманан гӀуллакххо, Российн Йаздархой бертан а, журналистийн бертан а декъахо, Нохч-ГӀалгӀайн АССР хьакъ долу оьздангаллин белхало;
  • Алиев, Эрис Хан Султан Гирей — Артиллерера инарла;
  • Алиева Тамара ШоӀипан йоӀ — советийн, российн, нохчийн актриса, йишлакхархо, эстрадин хелхарча, конферансье, тайнигашловзорхо, Нохч-ГӀалгӀайн АССР халкъан артист, РСФСР хьакъ долу артист;
  • Мациев Ислам Хьамзатан воӀ — российн дзюдоист, Российн 4-зза чемпион, Российн, Европин, дуьненан чемпионатийн дуккха а совгӀатхо, дуьненайукъара турнирийн толамхо, дуьненайукъара классан спортан говзанча;
  • Нажаев, Ахьмад Идиговичйаздархо, поэт
  • Насуханова Ляля Ӏандарбекан йоӀ — дуьххьарлера нохчийн пилот а, парашютист а, пилот-инструктор, ССРС авиацин спортан хьакъ долу говзанча, ССРС лакхара пилотажан гулйина командин декъахо;
  • Осмаев Ӏаббас Догин воӀ - Историн Ӏилманийн доктор, профессор
  • Татаев, Ильяс Вахьидан воӀ — РФ хьакъ долу исбаьхьалча, кинорежиссёр, сценарихо, скульптор;
  • Хамидов, Ӏабдул-Хьамид Хьамидан воӀ — нохчийн актёр, йаздархо, поэт, драматург, гочдархо, театран гӀуллакххо, Нохч-ГӀалгӀайн АССР халкъан артист (1959), ССРС йаздархой бертан декъахо (1943), Нохч-ГӀалгӀайчоьнан йаздархойн бертан председатель;
  • ССРС халкъан артист, Социалистийн Къинхьегаман турпалхо.
  • Яндарбиев, Зеламха Ӏабдулмуслиман воӀ — политик, НРИ президентан декхарш кхочушдийриг.

Литература

  • Старые Атаги и атагинцы: О лучших людях республики / Ваха Матиев. — Грозный: Книга, 1990. — 109 с.

Билгалдахарш

  1. 1 2 Указ Президиума Верховного Совета РСФСР о переименовании некоторых сельских советов и населённых пунктов Грозненской области (см. документ №100) Цитатийн гӀалат: Нийса йоцу тег <ref>: «ingusheti.ge» цӀе, башха чулацамна маситтазза хӀотийна
  2. 1 2 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 24 апрель. Архивйина 2020 шеран 24 апрелехь
  3. Село Старые Атаги / Чечня / Справка / СКФО (Северо-Кавказский федеральный округ). ТӀекхочу дата: 2011 шеран 15 сентябрь. Архивйина 2011 шеран 1 сентябрехь
  4. * Сулейманов А. Топонимия Чечни. Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006.
  5. Староатагинская сельский округ (сельсовет) (Грозненский район). ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 май. Архивйина 2012 шеран 18 январехь
  6. Закон Чеченской Республики от 04 октября 2019 года N 41-РЗ «О преобразовании, изменении границ отдельных муниципальных образований Чеченской Республики и внесении изменений в некоторые законодательные акты Чеченской Республики». ТӀекхочу дата: 2019 шеран 28 ноябрь. Архивйина 2021 шеран 30 августехь
  7. Кеп:Население/1939AI
  8. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу
  9. Грозненский район (1970).
  10. Всесоюзная перепись населения 1979 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 29 декабрь. Архивйина 2013 шеран 29 декабрехь
  11. Архивный вестник, №1. Нальчик:Архивное управление Правительства Чеченской Республики, 2013.
  12. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивйина 2012 шеран 3 февралехь
  13. Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 9 май. Архивйина 2014 шеран 9 майхь
  14. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 31 май. Архивйина 2014 шеран 31 майхь
  15. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 16 ноябрь. Архивйина 2013 шеран 16 ноябрехь
  16. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 август. Архивйина 2014 шеран 2 августехь
  17. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 6 август. Архивйина 2015 шеран 6 августехь
  18. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  19. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017 шеран 31 июль). ТӀекхочу дата: 2017 шеран 31 июль. Архивйина 2017 шеран 31 июлехь
  20. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 25 июль. Архивйина 2018 шеран 26 июлехь
  21. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 31 июль.
  22. Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более". ТӀекхочу дата: 2015 шеран 28 февраль. Кху чуьра архивйина оригиналан 2015 шеран 29 сентябрехь
  23. МУЧ СОШ N1 С. Старые Атаги. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 16 июль. Архивйина 2014 шеран 12 майхь
  24. ГУЧ СОШ N2 с. Старые Атаги. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 16 июль. Архивйина 2014 шеран 12 майхь
  25. МУЧ СОШ N3 С. Старые Атаги

Хьажоргаш