15 август

←
→
Август
← →Август
	2024 шо

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа 15 август (маьӀнаш).

15 август — шеран 227-ра де (228-ра високосан шерашкахь) Григорийн рузманца. Шо чекхдала дисина 138 де.

1582 шеран 15 октябрь кхачале — 15 август юлианан рузманца, 1582 шеран 15 октябрера дуьйна — 15 август кхаччалц григорийн рузманца.

XX а, XXI а бӀешераш догӀу 2 августехь юлианан рузманца^[1].

Ӏиданаш а, иэсан денош а

Хьажа кхин а: Категори:15 августан Ӏиданаш

Къаьмнийн

Нил дестаран де (инг.).
Маршонан де.
Керла Шотланди — Къоман де (инг.).
Маршонан де.
Панама — Панама-Вьехо де.
Полякийн эскаран Ӏида.
Маршонан де.

Говзаллин

Росси
- Археологан де
- Авиайархойн де^[2]

Динан

Эрмалойн асхьабийн килс:
- Сийлахь Марйаман успени.

Католикин килс:
- Марьйам дӀаэцар (Феррагосто).

Православи:^[3]^[4]
- Константинополера Къудс-ГӀала архидиаконан (428 шо гергга), Стефан Ӏазапхочун даьӀахкаш дӀайахьар, нийса болу Никодиман, Гамалиилан, цуьнан кӀентан Авиван даьӀахкаш карор;
- беркате Василийн, жӀаран дуьхьа миска лелла, Москохан Ӏаламаташ дечу беркате иэсо;
- шех тера стаг воцучу Василий Спасо-Кубенскин (Каменскин) (XVбӀ.) иэсан;
- сийлахь Ӏазапхочун Руман папин Стефан I-чун а, цуьнца хиллачеран а иэсан (257);
- шех тера стаг воцучу Платонан (Колеговн), иеромонахан иэсан (1937);
- Ачаиран Марйаман жӀаран сийнна даздарш (XXI бӀ.).

Бина денош

Православин (керлачу хатӀца)^[5]:

божарийн:
- Авив — Авиван Къудс-ГӀалин (законийн хьехархочун Гамалиилан кӀант) даьӀахкаш карор.
- Бон — Ӏазапхо Бон.
- Василий — Ӏазапхо Василий, Василий ББеркате, шех тера цхьа воцу Василий Каменски (Спасо-Кубенски).
- Гамалиил — Гамалиил (йахӀудийн законийн хьехархо) (даьӀахкаш карор).
- Гонорат — Ӏазапхо Гонорат.
- Екзуперанций — Ӏазапхо Екзуперанций.
- Иоанн (Иван) — Ӏазапхо Иоанн.
- Калюмниоз — Ӏазапхо Калюмниоз.
- Кастел — Ӏазапхо Кастел.
- Кирилл (Кирил) — Ӏазапхо Кирилл.
- Мавр — Ӏазапхо Маввина
- Немезий — сийлахьӀазапхо Немезий.
- Никодим — Никодим (Ӏийса пайхамаран وصلة= къайлаха мурд) (даьӀахкаш йу).
- Олимпий (Олимп), Олимпан — Ӏазапхо Олимпий.
- Платон — сийлахьӀазапхо Платон (Колегов).
- Примитиво — Ӏазапхо Примитиво.
- Роман — Роман.
- Симфоний — Ӏазапхо Симфоний.
- Стефан (Степан) — дуьххьараӀазапхо Стефан (даьӀахкаш дӀакхалхор), сийлахьӀазапхо Стефан I (руман папа).
- Тарасий (цӀе) — Тарасий.
- Теодол — Ӏазапхо Теодол.
- Тертуллин — Ӏазапхо Тертуллин.
- Фавст (Фауст) — Ӏазапхо Фавст.
- Феодор (Фёдор) — Ӏазапхо Феодовина
- Фока (Фокей, Фокан, Фок) — Ӏазапхо Фока.
Зударийн:
- Екзуперия — Ӏазапхо Екзуперия.
- Люцилла — Ӏазапхо Люцилла.

Хиламаш

Хьажа кхин а: Категори:15 августан хиламаш

XIX бӀешо кхачале

778 — Ронсевалан чӀожехь кхелхина Карл сийлахьволчун франкийн маркграф Роланд, цуо дӀакъевлина Карл Сийлахьволчун эскар йухадалар. Роландах хилла «Роландех лаьцна эшар» эпосан турпалхо.
797 — византин император-аьзнис Ирина вожийна шен кӀант, цуьнца цхьаьна урхалла деш хилла Константин VI, бӀаьргаш даьхна, ша урхалла дан йолайелла Византехь.
1498 — кеманахь шен кхуззалгӀа вахарехь Колумб Христофора дӀайиллина Гренада.
1519 — Индахой чӀерий лоьцу эвлан меттахь йиллина Панама гӀала, гочдича иза хуьлу «дуккха а, дуккха а чӀерий».
Лойола Игнатийс кхоьллина иезуитийн орден.
1537 — Парагвайхь йиллина Асунсьон гӀала.
1540 — Арекипа гӀала.
1620 — Ингалсчуьра Саутгемптонера новкъа даьлаа кема «Мэйфлауер».
1717 — Францин, Пруссин йукъахь Амстердаман барт бина.
Петергоф, российн императорийн аьхкенан резиденци.
Францехь йукъадаьккхина керла валюта — франк.
Новера тӀамехь.

XIX бӀешо

Наполеонан 35 шо кхаьчначу хенахь хилла Булонан лагерь йазйарца дӀайеллар.

Оцу динахь бинарш

Байсултанов, Султан Магомедович (1947 шеран 15 август — 2012 шеран 23 июль) — Казахстанехь Ӏийна нохчийн операн эшархо, Казахстанан а, Нохч-ГӀалгӀайн АССР а Халкъан артист.
Бисултанов, Адлан Делимбекович (1989 шеран 15 август) — нохчийн самбист а дзюдоист а, Российн самбон чемпионатан совгӀатхо, Российн самбон абсолютный чемпион, самбон Европин чемпион, дзюдон Российн а, Европин а бронзан совгӀатхо;
Зубайраев, Успан Абусаидович (1958 шеран 15 август) — нохчийн актёр а, режиссёр а, «Серло» цӀе йолу Нохчийн пачхьалкхан кегирхойн театран коьрта режиссёр, Нохчийн Республикин Халкъан артист;
Наполеон I (1769 шеран 15 август — 1821 шеран 5 май) — Францин император, таханлера Францин бухбиллина сийлахь воккху французийн баьчча а, пачхьалкхан гӀуллакххо а.

Белла

Хьажа кхин а: Категори:Белларш 15 августехь

XIX бӀешо кхачале

423 — Гонорий (вина 384), Малхбузен Руман Империн император (395 шарахь дуьйна).
778 — Роланд, франкийн баьчча.
1038 — Иштван I Сийлахверг, Мажарчоьнан паччахьаллин хьалхара паччахь (1000 шарахь дуьйна).

XIX бӀешо

Робертсон Фредерик Вильям (вина теолог^[6].
М ихайлов Михаил (вина 1829), оьрсийн поэт а, гочдархо а, политикин гӀуллакххо.
Конгейм Юлиус Фридрих (вина 1839), немцойн патологоанатом а, патофизиолог а.
Томс Уильям (вина 1803), ингалсхойн литературайовзархо а, йаздархо а, фольклор терминан автор.
Гольдшмидт Мейр (вина 1819), данихойн беллетрист, драматург, либералан журналист, бахамах йаздархо данин жуьгтех.

XX бӀешо

Йоахим Йозеф (вина 1831), австрин Ӏад хьокху пондарча а, композитор а
Трапп Юлий (вина 1814), российн фармацевт а, фармаколог а, академик.
Варламов Константин (вина 1848), оьрсийн актёр, Императоран театрийн хьакъ долу артист.
Буренин Виктор (вина 1841), оьрсийн театран а, литературин а йемалча, поэт, публицист, фельетонист.
1935
- кхелхина Пост Уайли (вина 1898), 1931 шеран июлехь дуьххьара дуьненна гуо тесна америкин пилот.
- Роджерс Уилл (вина 1879), америкин забарча а, киноактёр а, журналист, бежӀу.
- Синьяк Поль (вина неоимпрессионист.
Деледда Грация (йина 1871), италихойн йаздархо, Нобелан совгӀатан лауреат (1926).
Ромео Никола (вина Alfa Romeo автомобилаш арахецархо.
Шнабель Артур (вина 1882), полякийн пианист, хьехархо, композитор
Прандтль Людвиг (вина аэродинамикин турба йинарг.
1961 — Обухова Надежда (йина 1886), оперин йишлакхархо (меццо-сопрано), ССРС халкъан артист.
Лэй Фэн (вина 1940), цийчоьнан революционер.
Иванов Всеволод (вина 1895), советийн йаздархо, драматург, журналист, тӀеман корреспондент.
Абанькин Павел (вина 1902), советийн тӀеман-хӀордан гӀуллакххо, адмирал.
Кепура Ян (вина 1902), полякийн оперин а, камеран а йишлакхархо.
Магрит Рене (вина 1898), бельгин исбаьхьалча-сюрреалист.
Пол Лукас (винаОскар» а, «Дешин глобус» а совгӀатийн лауреат.
Рахьман Муджибур (вина 1920), Бангладешан премьер-министр (1972—1975), цул тӀаьхьа президент (1975 шарахь).
Тюленев Иван (вина 1892), эскаран инарла, Советийн Союзан Турпалхо.
Барр Альфред (вина Нью-Йоркан хӀокху заманан говзаллин музей хӀокху заманан говзаллин музейн хьалхара директор.
1982
- Мэллой Норм (вина 1905), канадин хоккеист, олимпийн чемпион (1932).
- Теорелль Аксель (вина 1903), шведийн биохимик, Нобелан совгӀатан лауреат (1955).
Лукинский Иван (вина 1906), советийн кинорежиссёр, ССРС халкъан артист.
1987 — Бурханов Шукур (вина 1910), узбекийн театран а, кинон а актёр, ССРС халкъан артист.
Кино» рок-тобанан лидер а, вокалист а.
Андерсон Пол (вина 1932), америкин йезаатлетикахо, дуьненан чемпион (1955), олимпийн чемпион (1956).
Абрамов Анатолий (вина 1919), ракетийн-космосан техникин областера советийн Ӏилманча, профессор, Ленинан совгӀатан лауреат.

XXI бӀешо

Панченко Николай (вина 1924), советийн а, российн а поэт, журналист, редактор.
Русаков Светозар (вина 1923), советийн а, российн а исбаьхьалча-мультипликатор, поштан открыткийн исбаьхьалча.
Векслер Джерри (вина Atlantic Records фирмин куьйгалхо
Гаррисон Гарри (вина 1925), америкин йаздархо-фантаст.
Мрожек Славомир (вина 1930), полякийн йаздархо-прозаик, драматург, эссехо.
2021 — Мюллер Гердт (вина 1945), малхбузегерманийн футболист, дуьненан а, Европин а чемпион, кхузза Европин чемпионийн кад баьккхинарг.

Хьажа кхин а

15 август

Билгалдахарш

↑ XX а, XXI бӀешерашкахь григорийн рузма хьалха йу юлиананчул 13 де-буьйса. Кхечу бӀешерашна григорийн а, юлианан а терхьаш кхин ду; нийса дехьадаккхархьама лело мега башха терхьийн конвертер.
↑ День авиастроителя отмечается в 2020 году 15 августа - Праздники России (бил-боцу.). ТӀекхочу дата: 2020 шеран 15 август. Архивйина 2021 шеран 18 майхь
Wayback Machine // Православный церковный календарь
Православие и мир, православный календарь, 2016 г.
↑ Месяцеслов + Православный Церковный календарь (бил-боцу.). days.pravoslavie.ru. ТӀекхочу дата: 2009 шеран 17 август. Кху чуьра архивйина оригиналан 2011 шеран 17 августехь
Робертсон, Фредерик Вильям // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

[sootv-1] XX а, XXI бӀешерашкахь григорийн рузма хьалха йу юлиананчул 13 де-буьйса. Кхечу бӀешерашна григорийн а, юлианан а терхьаш кхин ду; нийса дехьадаккхархьама лело мега башха терхьийн конвертер.

[2] День авиастроителя отмечается в 2020 году 15 августа - Праздники России (бил-боцу.). ТӀекхочу дата: 2020 шеран 15 август. Архивйина 2021 шеран 18 майхь

[azb-3] Wayback Machine // Православный церковный календарь

[prav_mir-4] Православие и мир, православный календарь, 2016 г.

[именины-5] Месяцеслов + Православный Церковный календарь (бил-боцу.). days.pravoslavie.ru. ТӀекхочу дата: 2009 шеран 17 август. Кху чуьра архивйина оригиналан 2011 шеран 17 августехь

[6] Робертсон, Фредерик Вильям // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]