Александровск (Луганскан Халкъан Республика)

48°35′ къ. ш. 39°11′ м. д.HGЯO
Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
ГӀала
Александровск
оьрс. Александровск
Oleksandrivsk church.jpg
Байракх ХӀост
Байракх ХӀост
48°35′ къ. ш. 39°11′ м. д.HGЯO
Пачхьалкх  Росси
Регион Луганскан
ГӀалин гуо Луганскан гӀалин гуо
Истори а, географи а
Йиллина 1772
Хьалхара цӀерш Юзбашевка йуьрт 1754
Александровка йуьрт (1772)

Александровск гӀтп (1959)
Майда 3,78 км²
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 6481[1] стаг (2019)
Официалан мотт оьрсийн мотт
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 642
Картин тӀехь
Александровск картин тӀехь
Александровск
Александровск картин тӀехь
Александровск

Алекса́ндровскЛуганскан Халкъан Республикин кӀоштан маьӀнийн гӀала.

Луганскан Халкъан Республикин а, Российн Федерацин а 30.09.2022 шеран бартца билгалбоккха ЛХР мохк, оцу йукъахь Александровск гӀала а йу, Российн Федерацин йукъара керла субъект санна[2].

Украинин Ӏедалша иза къуьйсу, лорура ЛХР мохк Луганскан областан Украинин йукъахь.

Географин хьал

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Луганск гӀалин Луганскан гӀалин гуонан куьйгакӀелахь йу. Александровскан гӀалин кхеташонан йукъ йу, цуьнан куьйгакӀелахь посёлкаш Теплични а, Дзержински.

Лаьтта Лугань эркан тӀехь, коьртаниг аьрру берда тӀехь. Лулара нах беха меттигаш: посёлок Теплични а, Луганск гӀала а (Луганан лахенашкахь) малхбалехь, посёлкаш Дзержински а, Юбилейни къилбехахь, йарташ Гаеви къилба-малхбузехь, Сабовка, Говоруха, Новосёловка (кхуьий а Луганан лакхенашкахь) малхбузехь, Жёлти а, Крутой Гора а къилбаседа-малхбузехь, Земляни, Шишково, посёлок Металлист къилбаседа-малхбалехь.

Климат[нисйе бӀаьра | нисйе]

Кхузахь климат барамехь континенталан йу, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шеран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

Историн цӀе — Юзбашевка, Александровка. Йуьрт кхоллайелла XVIII бӀешеран чаккхенгахь Юзбаши Константинан а, цуьнан кӀентан Александран а гуонаха. Юзбаши Александр Константиновичан цӀарах йуьртан цӀе йелла Александровка.

1883 шарахь дуьйна Александровкин керт а, цуьнан латташ а долахь дара Голубев Лев Викторовичан, йукъараллин гӀуллакххочун, бекате гӀуллакхаш дечун; Паччахьан кертан камергеран.

1938 шеран 26 октябрехь Александровкех хилира гӀалин тайпана поселок[3], а в 1961 году — городом[4]. 1968 шарахь коьрта экономика йара кӀора баккхар, иштта кхузахь болх беш йара электроаппаратийн завод.

1989 шеран январехь бахархой гӀалахь бара 7725 стаг[4].

1995 шеран майхь Украинин министрийн кабинето чӀагӀбина кхузахь йолчу АТП-10961 приватизацех сацам.

2006 шарахь дӀакъелира йовхарийнцамгаран диспансер (иза йара «Панан гӀалахь»).

2013 шеран 1 январехь бахархойн барам бара 6 635 стаг.

2014 шеран 5 июнехь Александровскан гӀалин кхеташоно къобал йина Луганскан Халкъан Республика «бакъонан социалан пачхьалкх» санна, тӀелаьцна цуьнца йаза. Украинин коьрта законаш дохош «Халкъан мэр» 19 майхь хаьржина Стрельцов Николай (КПУн гӀалин кхеташонан депутат, ЛХР Лакхара Кхеташонан депутат).

ГӀалин корта хилла Греков Николай веддачул тӀаьхьа, гӀалин администрацин куьйгалхо халкъа гуламехь 2014 шеран октябрехь хаьржира меттигера мозгӀаран Лобов Василийн кӀант.

Транспорт

[нисйе бӀаьра | нисйе]
  • Йуккъера № 67 йолу ишкол
  • Луганскан аграрийн институтан Дешаран-зиеран бахам.
  • Оьздангаллин цӀа

ГӀарабевлла гӀалахой

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.43
  2. Договор между Российской Федерацией и Луганской Народной Республикой о принятии в Российскую Федерацию Луганской Народной Республикой и образовании в составе Российской Федерации нового субъекта от 30 сентября 2022 года (ратифицирован Федеральным законом от 4 октября 2022 года № 373-ФЗ, вступил в силу 5 октября 2022 года, письмо МИД России от 05.10.2022 № 19696/дп). Официальный интернет-портал правовой информации (2022 шеран 3 октябрь).
  3. СССР. Административно-территориальное деление союзных республик : изменения, происшедшие за время с 1/X 1938 г. по 1/III 1939 г.. — М. : Изд-во Ведомостей Верховного Совета РСФСР, 1939.
  4. 1 2 3 Александровск // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., «Советская энциклопедия», 1991. стр.35

Хьажоргаш

[нисйе бӀаьра | нисйе]