КӀошт

Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Российн административан йекъайаларан карта (2012 шо)

КӀошт — цхьа могӀа пачхьалкхашкийн мехкан дакъа: ССРС, Российн, Азербайджанан, Белорусси, ГӀиргӀазойчоьнан, Литван, Молдавин, Таджикистанан, Украинин, Узбекистанан.

КӀошташ саннарш кхечу мехкашкахь лара мегар ду Польшера повяташ, в АЦШн гуонаш, Испанера провинцеш, Желтойчуьра номаш. Иштта кӀошт (йа дистрикт) олу ХӀиндехь административан-мехкан дакъа. Российн имперехь а, Советийн Ӏедалан хьалхара шерашкахь (1927 шо кхаччалц) кӀошт саннарг хилла уезд.

КӀошташ йукъайогӀу республикашна, областашна, мехкашна. Йаккхий гӀаланаш йекъало гӀалин кӀошташна.

1990-гӀа шераш долалуш Российн Федерацин цхьа могӀа субъекташкахь кхолла йолийра къоман къошташ а, йуьртан кхетошонаш а.

Муниципалан реформа йолуш 2003—2006 шерашкахь Российн йерриг аьлча санна регионашкахь кхоьллира муниципалан кӀошташ, дукхах йолчу мехкийн дозанаш административан кӀоштийн дозанашца дӀанисло.

Таханлера Россехь Якутин кӀоштех олу улусаш, Тыванкожуунаш.

ССРС[нисйан | код нисйан]

Хьалха административан-мехкан дакъош союзан республикашкахь, АССР, мехкашкахь, областашкахь, ССРС автономин гуонашкахь а, областашкахь а, ткъа иштта йаккхий гӀаланашкахь.

КӀошташ йехкира 1923—1929 шерашкахь уездийн а, волостийн а меттана, уьш йара Российн имперехь цул хьалха.

Къаьмнийн кӀошташ РСДБП — РКП (б)[нисйан | код нисйан]

Къоман кӀошташ олура иштта Российн Социал-Демократин Белхалойн Партин (большевикийн) къоман секцех, тӀаьхьа РКП(б) (цул тӀаьхьа ССКП) — меттигера партин кхолламийн хӀиттаман дакъош, уьш кхуллу революцин гӀуллакхна къинхьегамхошна йукъахь, оьрсийн мотт ца хуучарна йа гӀийла хуучарна. Кхоллайелла 1905 шеран революци йолучу хенахь, денйелла Дуьненан хьалхар тӀом болуш, предприятеш а, белхалой а кхалхабар бахьнехь Полякийн паччахьаллера а, балтика йистера губернешкара а: Латышийн кӀошт «Прометей», Эстонин кӀошт КП РСДБП йукъахь(1915), Литван кӀошт Петроградехь (1916), и. кх, дӀа а.

Белорусси

[нисйан | код нисйан]

Белоруссин областаш йекъало 118 кӀоштанна.

Германин Федералан латтанашна йукъайогӀу лаьттан кӀошташ (нем. Landkreis).

Цхьаццамма къобал йинчу Цийн Республикехь кӀошташка йекъало дукхаха дерг гӀаланийн административан-мехкан дакъош (муниципалитеташ а, провинцин гӀаланаш а).

Украинин Лакхара Радин 2020 шеран 17 июлан № 807-IX йолу «КӀошташ кхолларх а, дайахарх а лацна» сацамца, 490 советийн кепара кӀоштийн а, 178 регионийн куьйгакӀелара гӀалийн кӀоштийн меттана, кхоьллира 136 керла йаккхий йина кӀошташ[1] кӀезиг бакъонаш йолуш, хӀунда аьлча кӀоштийн коьрта бакъонаш дехьайевлла алсама лахарчарна — йукъараллашна (громадашна) — лакхарчарна — областаш.

Билгалдахарш

[нисйан | код нисйан]
  1. в том числе 10 районов в Крыму, 3 района Донецкой области и 4 района Луганской области, неподконтрольных властям Украины
КӀошт
Map of subdivisions of Russia.svg
РУВИКИ.Медиа логотип Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь