Арсанов, Дени
| Арсанов Дени | |
|---|---|
 | |
| ГӀуллакхан тайпа | Шайх |
| Вина терахь | 1851 |
| Вина меттиг | Аьчка-ХитӀе Теркан область, Российн импери |
| Кхелхина терахь | 1917 шеран 27 декабрь |
| Кхелхина меттиг | Соьлжа-ГӀала |
| Гражданалла | Российн импери |
| Бераш | кӀентий:Якъуб, Бахьауддин |
Шайх Дени́ Арса́нов (Накъшбандийн тӀарикъат йукъа. Къоман — нохчо Энганой тайпах. Россехь паччахь вохорах льцна аьлла, иза гайтина халкъан берта кхолламца нохчийн ламастехь[1].
Биографи
Российн большевизман мостагӀашкахьа дакъалаца. Цуьнца цхьаьна иза Арсанов Бахьауддина (1893—1962).
Шайхан Арсанов Денин дезара машархочун роль ловзо, чӀирхойх гӀуллакх хьакхалуш делахь муххале а. Цуьнга маслаӀат ца данлуш меттиг ца нисйелла ламанхойн доьзалшна йукъахь. Цундела деза дов дӀадерзо дукхаха болу нохчий а, гӀалгӀай а Дени волчу болхара.
Россехь Февралан революци хиллачул тӀаьхьа хиллачу хиламаша меттахдаьхна паччахьо ницкъ бина къаьмнаш. Къилбаседа Кавказехь а дӀабоьлхура гӀовгӀане политикан хиламаш. Кавказерчу кхечу къаьмнашна санна, нохчашна хьалха хӀоьттира шайн кханенах, политикин дӀахӀоттамах а лаьцна хаттар. 1917-чу шеран апрелехь Мутушев Ахьмада, Чермоев Тапас, Социал-демократ Мутушев Ахьмад цуьнан председатель хӀоьттира, ткъа Эльдерханов Таьштамар кӀоштан уполномоченни хӀоьттира. Нохчийн Къоман Кхеташоно къобалйира Ханна Ӏедал а, цуьнан меттигерчу комиссарийн а ницкъ. Дукха хан йалале, къоман интеллигенци а, динан дай а йукъахь дуьхь-дуьхьал дерг кӀарглуш хилар бахьана долуш, Т.Эльдархановс шен дарж дӀаделира Арсанов Денега.
Нохчийн халкъан гуламо Нохчийчуьра делегаци хаьржира Къилбаседа Кавказан къаьмнийн гуламе Т. Чермоевх а, А. Мутушевх а, СугӀайп-Моллех а, шайхех Арсанов Дених а, А. А. Шаптукаевх а, Т. Эльдерхановх а, М. Кадыровх а, Э. Алиев а, кхиболчарех а лаьтташ. 1917 шеран 1-10 майхь БуритӀера «Гигант» театрехь дӀабаьхьира Къилбаседа Кавказан къаьмнийн гулам. Цуьнан вовшахтохархой бара ламанан социал-демократин интеллигенци а, паччахьан эскаран хилла эпсарш а, бусулба динан дай а. Цу тӀехь йийцаре йора паччахьан колониализмах паргӀатдаьхначу Кавказан лаьмнийн къаьмнийн хинйолу политикин дӀахӀоттам. "Революцин ламахо" газето йаздина, ламанхойн къаьмнийн делегаташа вовшашна тешаме хила а, вовшашна гӀортор йан а дуй биъна, ламанхойн бертан ханна кхочушдаран комитет хаьржина аьлла.
Иэс
Соьлжа-ГӀалахь йу Арсанов Денин цӀарах йолу меттанийн ишкол, цуо иза йиллина 1904 шарахь, 2011 шарахь денйина. Цуьнан куьйгалхо ву цуьнан нуц Арсанов ИбрахӀим. Ишкол йу Арсанов Денин урамехь.
Соьлжа-ГӀаларчу йуккъерчу маьждигех цхьаъ ду Арсанов Денин цӀарах.
Билгалдахарш
- ↑ Накшбандийский тарикат. Зебир-юрт (2011 шеран 1 апрель). ТӀекхочу дата: 2019 шеран 21 август. Кху чуьра архивйина оригиналан 2013 шеран 5 ноябрехь
Литература
- Албогачиев Р. Ш. Шейхи Дени и Багаутдин Арсановы. — Нальчик: ООО «Тетраграф», 2013. — 1000 экз.