Лийр йоцу полк

Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Йерригроссийн йукъараллин граждански-патриотически болам "Россин лийр йоцу полк".
Шествие региональной патриотической общественной организации «Бессмертный полк» - 1.jpg
Административан центр
Организацин тайпа общественная организация
Кхоьллар
Кхоьллина терахь 2014 шеран 4 февраль
polkrf.ru
РУВИКИ.Медиа логотип Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь

«Лийр йоцуполк полк» оьрс. Бессмертный полк — Сийлахь-Боккхачу Даймехкан тӀеман декъашхой а, тылехь болу белхалой а дагалоцуш халкъан болам, ткъа иштта хӀора шарахь нацизм эшийна турпалхой дагалоцуш маршонаш[1]. ХӀора шарахь Толаман дийнахь дакъалацархоша шайн гергарчийн — Сийлахь-боккхачу Даймехкан тӀемехь дакъалаьцначу, къайлахчу тӀемалойн, дуьхьалонан тӀемалойн, тылан белхалойн, концлагерийн йийсархойн, блокадехь дийна бисинарш, тӀеман бераш[2] — колоннехь лела декъашхой гӀаланийн урамашкахула колоннехь лела[3].

Предыстори

[нисйе бӀаьра | нисйе]

«Лийр йоцу полк» акци йолайалале а, СССР-н дуккха а гӀаланашкахь вовшахтухуш хилла цу кепара меропритеш. Масала, 1965-чу шарахь Новосибирскера № 121-чу школера дешархой гӀалин урамашкахула лелаш бара, шайн толам баьккхинчу дедайн суьрташ а долуш[4]. 1981-чу шарахь йуьртарчу Революцин тӀемалойн майданахь. Ростовн областан Тацинскехь дӀайаьхьира церемониальни митинг, цигахь дакъалецира бахархоша, шайн фронтовикийн суьрташ а дохьуш[5]. 1985-чу шарахь Пермийн кӀоштахь гергарчара Соликамскан урамашкахула дӀасалелора ветеранийн суьрташ. 1985-чу шарахь дуьйна Сийлахь-Боккхачу Даймехкан тӀеман турпалхойн суьрташ а карахь, йуккъерчу Ленинан урамехула лелаш бу Липецкан кӀоштарчу Кон-Колодезехь школан дешархой.

ХӀинцалера истори

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Советан пачхьалкх дӀаяьллачул тӀаьхьа хиллачу шерашкахь цу кепара хиламаш хилира Оьрсийчохь а, цхьа могӀа кхечу пачхьалкхашкахь а. 2006-чу шарахь Ухта-гӀалахь Толаман дийнахь кхиазхоша Даима йогӀучу цӀерга схьадеара эскархойн суьрташ. 2004—2006 шерашкахь маршонаш хилира Кузбассехь (Новокузнецк а, Прокопьевск а гӀаланашкахь), ткъа 2007-чу шарахь Тюменехь.

2007-чу шеран Гезгмашин-беттан 8-чу дийнахь Тюменан «Извести» газетехь чоьхьарчу гӀуллакхийн органийн ветеранийн кӀоштан кхеташонан председатела Иванов Геннадийс кхайкхам бира махкахошка, Толаман дийнахь шайн фронтан гергарчеран суьрташ а долуш, гӀалин урамашка довла аьлла. Тюменан инициатива схьаийцира Оьрсийчоьнан кхечу регионаша а, ши шо даьлча Оьрсийчоьнан Федерацин 20 муниципалитетехь дӀайаьхьира «Толамхойн парадаш».

2009-чу шарахь «Толамхойн парад» хилира Казанехь а, Кемеровехь а, Новосибирскехь а, кхечу кӀошташкахь а. ТӀаьхьенийн маршо: «Оха могӀаршкахь хуьйцур ду шу!» вовшахтоьхна 2009-чу шарахь Севастополехь.

2010-чу шарахь Поклонная гу тӀехь дӀайаьхьира ветеранийн суьрташ тӀехь кортеж.

2013-чу шарахь и акци дӀайаьхьира Оьрсийчоьнан 120 гӀалахь а, йарташкахь а[6]. 2014 шарахь 7 пачхьалкхан 500 гӀалахь дӀайаьхьира «Лийр йоцу полк»[7].

2024-чу шеран декабрехь хиира, 2025-чу шарахь, Сийлахь-боккхачу Даймехкан тӀамехь толам баьккхина 80 шо кхачар даздеш, «Лийрбоцу полк» «Беларусь дагалоьцу» кортежашца цхьаьна хир йуйла[8].

Йукъараллин болам

[нисйе бӀаьра | нисйе]

2015 шеран 9 майхь ЦӀен майданахь хилира «Лийр йоцу полк» марш, Толаман 70 шо кхачарца доьзна тӀеман парад дӀайаьхьначул тӀаьхьа[9]. Цигахь дакъалоцуш вара 500 эзар сов стаг, шайлахь Оьрсийчоьнан президент Путин Владимир а волуш, шен ден, тӀеман ветеранан сурт а долуш. Колонна Белорусскан майданера Кремле кхаччалц дӀайахара, Москворецкан набережни тӀехь болам чекхбаьккхира[10].

  • Шествие «Бессмертного полка» в Москве 9 мая 2015 года

    Шествие «Бессмертного полка» в Москве 9 мая 2015 года

  • «Бессмертный полк» в Рязани, 9 мая 2016 года

    «Бессмертный полк» в Рязани, 9 мая 2016 года

  • «Бессмертный полк» в Майкопе, 9 мая 2016 года

    «Бессмертный полк» в Майкопе, 9 мая 2016 года

  • «Бессмертный полк» в Саках, 9 мая 2016 года

    «Бессмертный полк» в Саках, 9 мая 2016 года

  • «Бессмертный полк» в Калининграде, 9 мая 2017 года

    «Бессмертный полк» в Калининграде, 9 мая 2017 года

Организацин коьрта Ӏалашо йу Сийлахь-Боккхачу Даймехкан тӀеман турпалхойн хьуьнар дахдар, халкъан доьналлин а, турпалаллин а иэс лардар, турпалаллин дайшна зеделларг кхетор, тӀаьхьенийн хаддаза хилар меттахӀоттор.

  • Монеты Банка России, посвящённые 75-летию Победы советского народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг., выпущенные в 2019 году
  • Монета номиналом 3 рубля, серебро

    Монета номиналом 3 рубля, серебро

  • Монета номиналом 25 рублей, серебро

    Монета номиналом 25 рублей, серебро

  • Монета номиналом 50 рублей, золото

    Монета номиналом 50 рублей, золото

Боламаш дӀахьо пачхьалкхаш

[нисйе бӀаьра | нисйе]

«Лийр йоцу полк» акци дӀахьош йу 80 сов пачхьалкхехь:

  • Абхази (2014 дуьйна)
  • Австрали (2016 дуьйна)
  • Австри (2016)
  • Азербайджан (2015 дуьйна)
  • Албани (2015 дуьйна)
  • Антарктида (2018 дуьйна)
  • Аргентина (2016)
  • Эрмалойчоь (2016 дуьйна)
  • Белорусси (2012)
  • Бельги (2017 дуьйна)[11]
  • Болгари (2015 дуьйна)
  • Босни а, Герцеговина а (2017 дуьйна)
  • Бразили (2017 дуьйна)
  • Йоккха Британи (2015 по 2021 дуьйна)
  • Мажаройчоь (2016 дуьйна)
  • Венесуэла (2022 дуьйна)
  • Вьетнам (2017 дуьйна)
  • Германи (2015 дуьйна)
  • Гонконг (2019)
  • Желтойчоь (2015 дуьйна)
  • Гуьржийчоь (2015 дуьйна)
  • Дани (2016 дуьйна)
  • Мисар (2017 дуьйна)
  • Замби (2018 дуьйна)
  • Исраил (2014 дуьйна)
  • ХӀинди (2015 дуьйна)
  • ХӀиндонези (2016 дуьйна)
  • Ирланди (2015 дуьйна 2021 кхаччалц)
  • Исланди (2015 дуьйна)
  • Испани (2016 дуьйна)
  • Итали (2016 дуьйна)
  • Кхазакхстан (2013 дуьйна)
  • Камбоджа (2018 дуьйна)
  • Канада (2015 дуьйна)
  • КъатӀар (2016 дуьйна)
  • Кипр Пачхьалкх (2016 дуьйна)
  • ГӀиргӀазойчоь (2013 дуьйна)
  • Цийн Халкъан Республика (2016 дуьйна)
  • Корейн Халкъан-Демократин Республика (2017 дуьйна)
  • Колумби (2019 дуьйна)
  • Къилба Корей (2015 дуьйна)
  • Демократин Республика Конго (2017 дуьйна)
  • Коста-Рика (2014 дуьйна)
  • Куба (2017 дуьйна)
  • Кувайт (2017 дуьйна)
  • Латви (2015 дуьйна)
  • Ливан (2015 дуьйна)
  • Ливи (2017 дуьйна)
  • Литва (2016 дуьйна)
  • Люксембург (2017 дуьйна)
  • Къилбаседа Македони (2016 дуьйна)
  • Малайзи (2018 дуьйна)
  • Малта (2016 дуьйна)
  • Марокко (2017 дуьйна)
  • Мексика (2015 дуьйна)
  • Молдави (2016 дуьйна)
  • Монголи (2016 дуьйна)
  • Непал (2017 дуьйна)
  • Нигери (2017)
  • Нидерландаш (2014 дуьйна)
  • Керла Зеланди (2018 дуьйна)
  • Норвеги (2015 дуьйна)
  • Ӏоман (2016 дуьйна)
  • Панама (2016 дуьйна)
  • Польша (2014 дуьйна)
  • Португали (2017 дуьйна)
  • Росси (2011 дуьйна)
  • Румыни (2016 дуьйна)
  • Серби (2016 дуьйна)
  • Шема (2018 дуьйна)
  • Словаки (2016 дуьйна)
  • Словени (2016)
  • Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ (2016 дуьйна 2021 кхаччалц)
  • Таджикистан (2016 дуьйна)
  • Таиланд (2016 дуьйна)
  • Тунис (2017 дуьйна)
  • Туркмени (2015 дуьйна[12])
  • Туркойчоь (2016 дуьйна)
  • Узбекистан (2016 дуьйна)
  • Украина (2012 дуьйна 2014 кхаччалц)
  • Филиппинаш (2018 дуьйна)
  • Финлянди (2015 дуьйна)
  • Франци (2016 дуьйна)
  • Хорвати (2016 дуьйна)
  • Ӏаьржаламанчоь (2016 дуьйна)
  • Чехи (2016 дуьйна)
  • Чили (2018)
  • Швейцари (2016 дуьйна)
  • Швеци (2016 дуьйна)
  • Эстони (2015 дуьйна)
  • Къилба-Африкин Республика (2016 дуьйна)
  • Къилба Осети (2013 дуьйна)
  • Япон (2017 дуьйна)

2025 шарехь хилла мероприятеш

[нисйе бӀаьра | нисйе]

2025 шарахь «Лийр йоцу полк» мероприяти дӀайаьхьира хийцаеллачу форматехь: Россин 56 регионехь иза дӀайаьхьира стаг волчохь (шайна йукъахь Петарбухехь а, Къилба ХӀирийчохь а, Свердловскан, Сахалинан а, Новосибирскан а, Калининградан а кӀошташкахь)[13] ткъа йисинчу регионашкахь онлайн. Ерриг Россин йукъараллин «Оьрсийчоьнан лийр йоцу полк» цӀе йолчу боламо а кховдийра мероприяти дӀайахьаран кхин форматаш[14]:

  • хьайн доьзалан турпалхочун сурт футболка тӀе а диллина, йукъараллин барамашкахь иза лелор («Бессмертный полк на одежде»);
  • машенан тӀехьарчу агӀонан корехь сурт хӀоттор («Транспортехь лийр доцу полк»);
  • леррина хӀиттийначу пенаш тӀехь йа цу Ӏалашонца билгалйаьхначу тӀехула портрет дӀахӀоттор («Иэсийн пен»);
  • мессенджершкахь а, социалан машанашкахь а доьзалан турпалхочун сурт аватар санна хӀоттор, ткъа иштта #Бессмертныйполк2025 хештегца турпалхочун тӀеман йа белхан некъан истори йолу посташ зорбане йахар («Лийрбоцу полк социалан машанашкахь»).

Ханты-Мансийскехь стиглахь хилира «Лийр йоцу полк» хилам: 6 «Як» кеманан агӀонаш тӀе дӀахӀиттийра тӀеман декъашхойн суьрташ[15].

Цу боламан Коьртачу штабо бинчу хаамца, Оьрсийчохь "Лийрбоцу полк" маршонашкахь дакъалаьцна 7 миллион сов стага. Амма кхин а дуккха а бара дакъалацархой, хӀунда аьлча дуккха а дӀакхетта акцин керлачу форматех[15].

Май беттан 9-чу дийнахь хиллачу хиламийн гурашкахь маршонаш хилира дуьненан 120 пачхьалкхехь[15].

Билгалдахарш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
  1. ↑ Бессмертный полк - официальный сайт движения. polkrf.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 15 октябрь.
  2. ↑ И. Огилько. На "Бессмертный полк онлайн" зарегистрировались более 150 тысяч участников. Российская газета (2020 шеран 30 апрель). ТӀекхочу дата: 2020 шеран 30 апрель. Архивйина 2020 шеран 19 сентябрехь
  3. ↑ Найти солдата по фамилии на сайте Бессмертный полк. polkrf.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 15 октябрь.
  4. ↑ Акци «Бессмертный полк» родилась 49 лет назад в Новосибирске, а не в Томске Архиван копи 2015 шеран 18 майхь дуьйна Интернетан архив#Проекташ // «Академи новостей».
  5. ↑ АиФ- Ростов. Бессмертный полк. Впервые портреты фронтовиков пронесли на Дону в 1981-м. www.rostov.aif.ru (2016 шеран 17 август). ТӀекхочу дата: 2019 шеран 9 апрель. Архивйина 2019 шеран 2 майхь
  6. ↑ Ирландия присоединится к всероссийской акции «Бессмертный полк». // ТАСС (2015 шеран 4 апрель). ТӀекхочу дата: 2015 шеран 21 апрель. Архивйина 2015 шеран 7 апрелехь
  7. ↑ ""Бессмертный полк" в 2025 году пройдет вместе с шествиями "Беларусь помнит"". TACC. ТӀекхачаран де: 2024 ш. 06 декабрехь.
  8. ↑ Акцию «Бессмертный полк» в Москве хотят провести на Красной площади Архиван копи 2019 шеран 17 январехь дуьйна Интернетан архив#Проекташ // ИА REGNUM. 30 Марта 2015.
  9. ↑ Бессмертный полк в мире. polkrf.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 15 октябрь.
  10. ↑ Более 1 млн человек собрала акция "Бессмертный полк" в Санкт-Петербурге. ТАСС. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 11 май. Архивйина 2019 шеран 11 майхь
  11. ↑ Бельги – Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 9 ноябрь. Архивйина 2018 шеран 25 августехь
  12. ↑ В Ашхабаде прошло шествие «Бессмертного полка». ТӀекхочу дата: 2021 шеран 8 май. Архивйина 2021 шеран 8 майхь
  13. ↑ "Без них не было бы нас": как прошел "Бессмертный полк" в городах России. smotrim.ru (2025 шеран 9 май). ТӀекхочу дата: 2025 шеран 9 май.
  14. ↑ "Онлайн-шествие "Бессмертного полка" начнется в 12:00 по всей стране". TACC. 2025-05-09. ТӀекхачаран де: 2025 ш. 09 майхь.
  15. ↑ 1 2 3 "Организаторы «Бессмертного полка» назвали рекордным число стран-участниц". РБК. 2025-05-12. ТӀекхачаран де: 2025 ш. 12 майхь.

Хьажоргаш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
Хьост — «https://ce.ruwiki.ru/w/index.php?title=Лийр_йоцу_полк&oldid=12836731»