Пачхьалкхан экзамен (ЕГЭ)
Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен (ЕГЭ) - дӀахьош ю Россин Федераци экзамен юккъера дешаран заведенешкахь - ишколашкахь, лицейш а, гимназих а, ГИА кепехь 2018 шарахь. юккъера юкъара дешаран программаш[1]. Цхьана хенахь гӀуллакх деш лаьтта ишкол чекхйоккхуш арахецаран экзамен а, университете деша хӀуттуш экзаменан а. 2013 шо кхаччалц а лелайора юккъера дешаран заведенеш деша воьдуш экзамен санна, амма уьш дӀаяьхна дешарх лаьцна керлачу низамо. Ерриг а Оьрсийчохь экзамен дӀаяхьарехь цхьатерра тайпа тӀедилларш а, белхан дикалла мах хадоран цхьабосса кепаш а лелайо хинц. 2009 шо шарахь дуьйна Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен хилла школехь чаккхенан экзаменийн цхьаъ бен йоцу кеп а, вузашка деша баха экзаменийн коьрта кеп а, тӀаьхьарчу шерашкахь Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен юха дӀаяла таро йолуш. Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен дӀахьо оьрсийн, математика, кхечу къаьмнийн меттанашкахь (ингалсан, немцойн, французийн, испани, китай) меттанаш, физика, хими, биологи, географи , литература, истори, юкъараллин Ӏилма, информатика[2][3][4].
2015 шарахь математикин экзамен екъаелира коьрта а, коьртаза а тӀегӀанашка
ЕГЭ йукъайаккхар
Дуьххьара эксперимент Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен юкъаяккхаран хьокъехь дӀаяьхьира 2001 шо шарахь Чуваши, Марий Эл, Якути, республикашкахь 2001, иштта Самара а, Ростовски кӀошташ а ялх Ӏилманан дисциплинашках[5]. 2002 шарахь пачхьалкхан 16 регионехь хилира цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен юкъаяккхаран эксперимент[6].2003й шарахь эксперимент дӀаяьхьира 47 Россин Федерацин субъекташ, ткъа 2004 шарахь - пачхьалкхан 65 регион[7]. 2006 шо Оьрсийчоьнан 79 регионехь 950 эзар гергга дешархочо хӀинцале а дӀаелла Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен. 2008 шарахь массо а регионашкахь миллион сов дешархочо дӀаийцира иза. 2001–2008 шерашкахь Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзамен дӀаяьхьначу предметийн билггал долу тептар хӀора регионо ша-ша кхоьллина.
Цхьаьнатоьхна пачхьалкхан экзаменан идеян автор вара министр Владимир Филиппов, ткъа иза кхочушъеш верг Владимир Хлебников.
- ↑ Приказ Минобрнауки России от 26.12.2013 N 1400. legalacts.ru. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 5 апрель. Архивйина 2019 шеран 1 апрелехь
- ↑ Федеральный закон от 09.02.2007 N 17-ФЗ "О внесении изменений в Закон Российской Федерации "Об образовании" и Федеральный закон "О высшем и послевузовском профессиональном образовании" в части проведения единого государственного экзамена" (с изменениями и дополнениями) (утратил силу) | ГАРАНТ. base.garant.ru. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 5 апрель. Архивйина 2019 шеран 11 апрелехь
- ↑ Об утверждении сроков и единого расписания проведения ЕГЭ в 2009 году | Педагогическая периодика. Каталог публикаций. periodika.websib.ru. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 5 апрель. Архивйина 2019 шеран 17 июнехь
- ↑ Порядок проведения ЕГЭ в 2009 году(ТӀе цакхочу хьажорг)
- ↑ Е.В.Мишукова. Единый государственный экзамен. Идея, сущность, принципы. bank.orenipk.ru (2001 шеран декабрь). ТӀекхочу дата: 2010 шеран 22 май. Архивйина 2018 шеран 18 октябрехь
- ↑ "Более половины школьников будут сдавать единый госэкзамен". Страна.RU. 8 октября 2002. Архивировано 2012 ш. 11 мартехь. ТӀекхачаран де: 2010 ш. 22 майхь.
- ↑ "ЕГЭ не может расцениваться в качестве единственного критерия". Российский общеобразовательный портал. 18 октября 2004. Архивировано 2013 ш. 29 июнехь. ТӀекхачаран де: 2010 ш. 22 майхь.