Шойгу, Сергей Кужугетович
Шойгу, Сергей Кужугетович | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Хьалха хилларг | Петрушев Николай | |||||
|
||||||
Правительствон корта | Медведев Дмитрий Мишустин Михаил Белоусов Андрей (д. кх.) Михаил Мишустин |
|||||
Хьалха хилларг | Сердюков Анатолий | |||||
|
||||||
Хьалха хилларг | Громов Борис | |||||
Когаметтаниг | Цаликов Руслан (д. кх.) Воробьёв Андрей |
|||||
|
||||||
Правительствон корта | Виктор Черномырдин Сергей Кириенко Виктор Черномырдин (д. кх.) Евгений Примаков Сергей Степашин Михаил Касьянов Виктор Христенко (д. кх.) Михаил Фрадков Виктор Зубков Владимир Путин Виктор Зубков (д. кх.) Дмитрий Медведев |
|||||
Хьалха хилларг | дарж кхоьллина | |||||
Когаметтаниг | Руслан Цаликов (д. кх.) Пучков Владимир |
|||||
|
||||||
Президент | Борис Ельцин | |||||
Когаметтаниг | дарж дӀадаьккхина | |||||
|
||||||
|
||||||
Дин | православи[1] | |||||
Вина терахь | 1955 шеран 21 май (69 шо) | |||||
Вина меттиг | Туван АО, РСФСР, ССРС | |||||
Да | Шойгу Кужугет Серэевич (1921—2010) | |||||
Бераш |
зудабераш : Юлия (йина 1977) Ксения (йина 1991) |
|||||
Парти |
1. Цхьаалла» 3. «Йукъара Росси» |
|||||
Дешар | Красноярскан политехникин институт | |||||
Корматалла | инженер-гӀишлошйархо | |||||
Динлелор | православи[1] | |||||
СовгӀаташ | ||||||
Сайт | Минобороны России | |||||
Пачхьалкх | ССРС → Росси | |||||
Эскаран тайпа |
Российн ЧХьМ Российн ТӀН |
Шойгу́ Кужугетан Сергей21 хӀутосург 1955, Тувински АО, РСФСР, деятель, российский военачальник. 12 маехь 2024 шарахь дуьйна Российн Федерацин Кхерамзаллин Кхеташонан йозанча.Эскаран инарла(2003). Российн Федерацин Турпалхо 1999). Российн Федерацин Хьакъволу Федерацин Хьакъволу кӀелхьарадахархоӀелхьардахархо(2000). Кавалер Сийлахь Андрей Первозванни орденан таррашца (2014).
Пачхьалкхан РСФСР комитетан председатель, Россин Федерацин бахархойн дуьхьалонан гӀулаккхийн, къасттин чӀогӀа хьелашца болх, Ӏаламан бохамаша йина тӀаьхьалонаш дӀайахар а (1991—1994), глава МЧС России (1994—2012), Москохан областан губернатор (2012)Российн Федерацин оборонан министр (ноябрь 2012 — май 2024)[3].
Биографи
Схьавалар
Вина 21 хӀутосург Тувин автономин областан кӀоштан газетан редакторан доьзалехь, тувинца Кужугета Серэевича Шойгу (цул тӀаьхьа — Туван КПСС обкоман йозанча , Туван АССР-н министарийн Кхеташонан хьалхара гӀовс) зоотехник Шойгу Яков Александран (урожд. Кудрявцева).
1960-чу шарахь жӀаре вирзина гӀалин килсан чохь Стаханова Луганской области[5].
1962-чу шарера 1972-чу шаре кхаччалца шен уллерчу ишколехь дешна, 1972-1977 шерашкахь — Красноярскан политехникин иинститутехь говзалла инженер-строитель[6].
ГӀуллакхехь 1991 шаре кхаччалца
(Саяногорск) трестан куьйгалхочуьн гӀовс; 1985-1986 шерашкахь — «Саянтяжстрой» (Абакан) трестан урхалча; 1986-1988 шерашкахь — «Абаканвагонстрой» трестан урхалча.
1988-1989 шерашкахь — Абакайн гӀалин комитетан йозанча шолгӀа йозанча КПСС; 1989-1990 шерашкахь — Красноярски КПСС крайкоман инструктор.
1990 шарахь керлачу белхан меттиге Москва дӀавоьду.
Россин МЧС коьртехь
1991 шарахь дуьйна Россин кӀелхьардахархойн коьрте хӀутту спасателей. Къаьсттина чӀогӀа болучу хиламашна жоьпаллехь а хуьлу и. 1991-1994 шерашкахь — Пачхьалкхан комитетан хьалхара председатель Российской Федерации: бахархойн духьалонан гӀуллакхаш тӀехь, къаьсттина чӀогӀа долучу хьелашца а, Ӏаламан бохамаша йина тӀаьхьалонаш дӀайахар а. ХӀутосург беттан 1995 шарахь, ша хьалха а волуш, и Нефтегорскехь кӀелхьарадахаран белхашкахь куьйгаллехь литтина.
- Время новостей, N°58, 6 апреля 2004.
- Российская газета, 20.05.2005.
- ↑ 1 2 Шойгу получил должность секретаря Совета Безопасности . РБК (2024 шеран 12 май). ТӀекхочу дата: 2024 шеран 12 май.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 11.05.2012 № 616 «О Шойгу С. К.»
- Московский Комсомолец (2019 шеран 22 сентябрь).
- ↑ Шойгу Сергей Кужугетович . Федерал Пресс. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 5 июнь.
- Бинарш 21 майхь
- Бинарш 1955 шарахь
- Адамаш абатца
- Бинарш Чаданехь
- Российн Федерацин Турпалхой
- Кавалеры ордена Святого апостола Андрея Первозванного (Российская Федерация)
- «Даймехкан гӀуллакхдарна» I тӀегӀан орденан кавалераш
- «Даймехкан гӀуллакхдарна» II тӀегӀан орденан кавалераш
- «Даймехкан гӀуллакх дарна» III тӀегӀан орденан кавалераш
- Невски Александран орден (Российн Федераци) кавалераш)
- Сийлаллин орден елла нах
- Кавалеры ордена «За личное мужество»
- «Маьрша Росси Ӏалашйинчун» мидалца совгӀат динарш
- 1941—1945 шерашкахь Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀамтӀехь толам баьккхина 60 шо кхачарна мидалца совгӀат динарш
- Москохан 850 шо кхачарна иэсан мидалца совгӀат динарш
- Йерригроссийн бахархой багарбарехь динчу гӀуллакхашна мидалца совгӀат динарш
- «Петарбухан 300 бӀешо кхачарна иэсан» мидалца совгӀат динарш
- Казанан 1000 шо кхачарна иэсан мидалца совгӀат динарш
- ТӀеман доттагӀалла чӀагӀдарна мидалца (Дуьхьмин) совгӀат динарш
- «ТӀеман доттагӀалла чӀагӀдарна» мидал (Российн дуьхьалонан министралла 2009—2017)» йелларш
- Шемара тӀеман операцин декъашхочун мидалца совгӀат динарш
- Инженерийн белхан Ӏалашонаш кхочуш йеш гӀуллакх дарна мидал йелларш
- Дуьхьалонан министраллин 200 шо кхачарна мидалца совгӀат динарш
- ГӀирма йухайерзорна мидалца совгӀат динарш
- «Российн МВД-н 200 шо» мидал елларш
- Награждённые медалью СВР «За отличие»
- Вовшашца болх барна мидалца совгӀат динарш (Российн прокуратура)
- «ГӀуллакхашна» мидалца (СПФГӀ) совгӀат динарш
- «Терроризмца къийсам латторехь кхиамаш гайтарна» мидалца совгӀат динарш
- Награждённые крестом «За доблесть» (МЧС)
- СовгӀат динарш мидалца «Къаьсттина хьелаша йина тӀаьхьалонаш дӀайахарехь къастарна»
- Награждённые медалью «За безупречную службу» (МЧС)
- Награждённые медалью «Участнику чрезвычайных гуманитарных операций»
- Награждённые медалью «XV лет МЧС России»
- Кавалеры ордена Республики Тыва
- Кавалеры ордена «За заслуги перед Хакасией»
- «ГӀуллакхаш дарна» орденан кавалераш (ГӀалгӀайчоь)
- ХӀирийчоьнна сий айарна мидалца совгӀат динарш (Къилбаседа ХӀирийчоь)
- Декхарна тешаме хиларан орденан кавалераш (ГӀирма)
- Почётные граждане Московской области
- Заслуженные спасатели Российской Федерации
- Почётные граждане Республики Саха (Якутия)
- Почётные граждане Кемеровской области
- Почётные граждане Республики Тыва
- Кавалеры ордена «За заслуги перед Алтайским краем» 1 степени
- Сийлаллин а, сийн а орденан кавалераш
- Радонежский Сергийн 1 тӀегӀанера орденан кавалераш
- ДоттагӀаллин 1 тӀегӀанан орденан кавалераш (Кхазакхстан)
- Данакер орденан кавалераш
- Данк мидалца совгӀат динарш
- Сербин байракхан орденан кавалераш
- Pro Merito Melitensi орденан Йоккха жӀаран кавалераш
- Монголин ЦӀечу Байракхан орденца совгӀат дина кавалераш
- Кавалеры ордена Мужества (Абхазия)
- Уацамонган орденан кавалераш
- Кавалеры киргизского ордена «Достук»