Петр I областан реформа

Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди

Петр I губе́рнин (областан) рефо́рма — 1719 шеран меттигин урхаллин реформа.

1708 шо кхачале Оьрсийн паччахьаллин статусца а разрядаш.

Петр I губернин реформин бахьнаш

коллегеш хӀитторца цхьаьна хенахь. Административан йекъайаларан система тойар эшарца и реформа йар оьшура, административан система ширйеллера 1625 шарахь уездийн барам 146 йара, цул сов йара волосташ шеш шайна урхалла деш йолу дакъа хилла. 1721 шерашкахь Къилбаседа тӀом бар.

Губернеш кхоллар

БЕЭД)
1708 шеран губернеш

1708 шеран 18 (29) декабрехь Петр I арадаьккхина омар, цуьнца кхоьллира 8 губерни :[1]

  • Москохан 39 гӀаланца коьртехь Стрешневн Тихон Никитич;
  • Ингерманландин (тӀаьхуо Петарбухан) 29 гӀаланца коьртехь Меншиков Александр Данилович;
  • Киевн 56 гӀаланца коьртехь Голицын Дмитрий Михайлович;
  • Смоленскан 17 гӀаланца коьртехь Салтыков Петр Самойлович;
  • Архангелогородан 20 гӀаланца коьртехь Голицынн Петр Алексеевич;
  • Казанан 71 гӀаланца коьртехь Апраксин Петр Матвеевич;
  • Азовн 77 гӀаланца коьртехь Апраксин Фёдор Матвеевич;
  • Сибрехан 30 гӀаланца коьртехь Гагарин Матвей Петрович.

Губернин мохк дикка шуьйра бара. Масала, Москохан губернин йукъайоьдура хӀинцарера Москохан область, Калугин область, Тулин область, Рязанан область, Владимиран область, Костромин область, Ярославлан областан дакъа а.

ТӀаьхьуо Пётра алсама йаьха губернеш кхин а шозза, йехкина Ригин губерни, Аштаркхнен губерни, Нижни Новгородан губерни, ткъа Смоленскан ша йала лууш хиларна йекъна Москохан а, Ригин а губернешна йукъахь.

гергара канцелярин

омар.

Иттаннаш пхи губери — Ингерманландин, Ригин, Архангелогородан, Азовн, Аштакхнен — хӀордан йистехь йара, цу тӀе йазйинера областаш, хӀордан генахь йолу а. Иза дора налогаш оцу областашкара лелайора флот (изза Ӏалашо йолуш 25 гӀала уездашца тӀейазйинера кеманан хьаннашна). Малороссехь дара шайн гетманан урхалла, амма мехкан гӀаланашкахь йара оьрсийн гарнизонаш, тӀеман агӀора областан урхалла дора оьрсийн губернаторо.

Урхаллин система

Губернешна коьрте губернатораш хӀиттабо, уьш коьртаниг тӀемлой хуьлу. Губернатораш баьччалла дора губернехь долчу эскаршна, оцу хеннахь уьш коьрта хьаькмаш бара гражданийн урхаллехь. Кхечу губернин губернаторш даимна а бацара тӀемлой, масала, Казанан а, Нижни Новгородан губернешкахь. Цхьа меттигийн Ӏалашо тойар губернаторшна тӀе ца йуьллура. Цара гулйан йезара Ӏедалан налогаш, терго йора йерриг йала йеза губернин налогашна, губернин билгалбаьхна салтий а, болх бен нах а шен хеннахь дӀакхачорна. Нагахь губернаторо ахча, запасаш, салтий барамал сов дахь, цунна паччахьан беркат кхочура. Нагахь тоъал цуо гул ца йахь, губернаторна гӀуда тухура хӀора ца тоьу стаганна тӀера, цуьнгара латта паччахьан дӀадаккхалц.

ландратийн кхетамаш. 20 (эланашна йукъара гӀаланашкахь йа провинцешка. Амма и хӀума кхочуш ца дира: чаккхенца ландраташ чӀагӀбора дӀайелира Сенатан.эпсарех харжар. Ландратийн алап пенси санна дара оцу мукъа баьхначу эпсаршна. Иштта кепара, ландраташ хӀиттабора сенаторша меттигера элех. 24 апрелехь (1713 шарахь ландраташ йора губернатор волчохь кхеташо гулйора, цу тӀе губернаторо кхочуш йора президентан роль. Лантратийн губернатор волчура кхеташонехь кхаьжнаш алсама тесна сацам чекхболура.[3] Законехь ландраташ куьйгакӀелахь бацара губернаторан, ткъа цуьнан накъостий бара. Ма-дарра аьлча, ландратийн кхеташо чӀогӀа йозуш йара губернаторх, цунна гора уьш гӀоьнчаш санна.

Билгалдахарш

  1. ↑ К.А. Софроненко. Памятники Русского Права. — С. 36-41. — 668 с.
  2. ↑ Указ Императора Петра I О посылкѣ во все Губерніи изъ школъ математическихъ... ТӀекхочу дата: 2016 шеран 19 январь. Архивйина 2016 шеран 25 апрелехь 20 (31) январехь 1714 года
  3. 1713 года

Литература

  • Богословский М. М. Областная реформа Петра Великого. Провинция 1719—1727 гг. — М., 1902.
  • Милюков П. Н. Государственное хозяйство России в первой половине XVIII столетия и реформы Петра Великого. — М., 1984.
  • Клочков М. В. Население России при Петре Великом по переписи того времени. — СПб., 1911.
  • Мрочек-Дроздовский Петр
  • Областное управление России XVIII. — М., 1876.
  • Редин Д. А. Петровские реформы и их восприятие провинциальным чиновничеством Сибири // Феномен реформ на Западе и Востоке Европы в начале Нового времени / под ред. М. М. Крома, Л. А. Пименовой. СПб., 2013. С. 143—153.

Хьажоргаш

Хьост — «https://ce.ruwiki.ru/w/index.php?title=Петр_I_областан_реформа&oldid=10504283»