Мемориалан Сийн Кадыров Ахьмадан цIарах комплекс

43°19′35″ къ. ш. 45°40′44″ м. д.HGЯO
Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Историн-мемориалан комплекс
Мемориалан Сийн Кадыров Ахьмадан цIарах комплекс
Висаитов Мовладан хӀоттийна иэс
Висаитов Мовладан хӀоттийна иэс
43°19′35″ къ. ш. 45°40′44″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси
ГӀала Соьлжа-ГӀала
Йиллина терахь 2009—2010
ГӀишлойар 2009 шеран октябрь — 2010 шеран 8 майхь
РУВИКИ.Медиа логотип Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь

Мемориалан Сийн Кадыров Ахьмадан цӀарах комплекс — Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀамехь толам баккхаран лерина мемориал, кхин а Нохчийн Республикин хьалхара Президентан Кадыров Ахьмадан лерина.

Комплекс лаьтта Соьлжа-ГӀалин йуккъехь Маяковскийн урамехь. Мемориалехь йу музей а, парк а, цхьа могӀа хӀолламаш а. 5 гектар майда йу мемориалан, Российхь советийн халкъо Сийлахь-Боккхачу Даймехкан тӀамехь толам баккхар дагалоцуш йиначу объектех кхоалгӀа меттиг дӀалоцуш йу иза Россехь. Даздарш дӀахьочу хенахь комплексехь чутарвала йиш йу 15 эзар стаг[1].

Истори

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Мемориалан комплекс йан йолийна 2009 шеран октябрь баттахь[2], 6 баттахь йина йелира иза. Комплекс даздеш дӀайиллира Толаман 65 шо кхочуш 2010 шеран 8 майхь[3].

Комплексан архитектурин ансамбль

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Музей[нисйе бӀаьра | нисйе]

Кадыров Ахьмад-хьаьжин музейхь

Мемориалан комплексан йуккъера меттиг дӀалоцуш йу шина тӀегӀанан гӀишлоно Кадыров Ахьмад-Хьаьжин музейно. Музейн хьал а, чоьхьарчу декорацин хазалла а къовса йиш йу дуьненан архитектурин гӀарабевллачу хӀолламашца. Музейн йуккъерчу залехь исбаьхьаллин панно кхуллуш лелийна Испанера деина мармар, ткъа уггаре а лакхарчу пробин дешех - 999-ца, дӀадуьзна долу люстра ГӀажарийчуьра деана ду. Цхьаъ ах тонна кхаччалц йозалла йу люстрин, 750 сов чиркх бу цунна тӀехь[4].

Кадыров Ахьмадан музей йиллина 2004 шарахь[5][6][7], в 2010 году переехал в современное здание[8]. Музей чохь йу масех гуттаренна йолу гайтаман экспонаташ — Нохчийн Республикин хьалхара Президентах Кадыров Ахьмадах лаьцна, Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀамехь Нохч-ГӀалгӀайчуьра схьабевллачара дакъа лацарх лаьцна, болх беш йу суьртийн галерей, ханна гайтамаш до[9].

Парк[нисйе бӀаьра | нисйе]

Мемориалан комплексан гуонахьа йоьгӀна парк — Сийн аллей. Парк чӀогӀа кечйина йу — некъашна экъанаш йехкин, понараш (торшераш) а, гӀанташ а хӀиттийна, клумбаш йоьгӀна, газонаш а, ораматашна автохидуьллу системаш хӀиттийна.

Иэсаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Висаитовн Мовладан иэс[нисйе бӀаьра | нисйе]

2005 шеран февралехь Нохчийн Республикин Правительствос дӀакхайкхийра скульптурин композицин къовсам, цуьнан йуккъера дакъа хила деза Советийн Союзан Турпалхочунна Висаитов Мовладанна говрахь йолу иэс[10].

Сийлаллин даима хир йолу цӀе[нисйе бӀаьра | нисйе]

Даима хир йолу сийлаллин цӀе латийна Нохчийчоьнан Куьйгалхочо Кадыров Рамзана а, Къилбаседа-Кавказера Российн Федерацин Президентан Федералан гуонан Йуьззина бакъонаш йолу векало Хлопонин Александра а.

ГӀишлонан шолгӀа тӀегӀа чекхйер йу ангалин нартоло, цунна хьалха хир йу Сийлаллин Гуттаренна цӀе.

Колоннадаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Мемориалан ши экран йу, цара гойту мемориалах лаьцна видеороликаш.

Стела[нисйе бӀаьра | нисйе]

Мемориалан комплексан гӀишлона йуккъерачу декъана хӀоттор йу 39 метр бӀов-стела.

Нохч-ГӀалгӀайчура бевллачеран ССРС турпалхойн суьрташца барельефаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Музейн гӀишло тӀехӀоттийна ССРС Турпалхойн — НР чуьра ваьлла 40 суьртан барельеф.

Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀеман кийсигаш йолуш барельефаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Кхузахь хӀоттийна тематикийн ретроспектива — «Х. Нурадилов — Сталинград ларйархо», «М. Висаитовн 28-гӀа Гвардин дошлойн полк», «Брестан гӀап ларйархой», «Рейхстаг йаккхар», кхин йерш а.[11]

Кадыров Ахьмадин иэс[нисйе бӀаьра | нисйе]

Шиъ тӀулгийн экъа.

Мазаев Маташан а, Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀеман танкисташна лерина иэс[нисйе бӀаьра | нисйе]

ДӀайиллина 2012 шеран 9 майхь. Танк совгӀатна йелла Краснодаран мехкан ветеранийн кхеташоно[12][13].

Билгалдахарш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
  1. ↑ Аллея Славы. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 1 мартехь
  2. ↑ В Чеченской Республике начато строительство Аллеи славы и издание Книги памяти. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 8 сентябрехь
  3. ↑ Достойным защитникам Отечества посвящается. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 1 мартехь
  4. ↑ Музей Ахмат-Хаджи Кадырова. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 1 мартехь
  5. ↑ В республике будет открыт музей А.Кадырова. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 6 сентябрехь
  6. ↑ Государственное учреждение «Государственный музей Ахмат-Хаджи Кадырова»
  7. ↑ Музей Ахмат-хаджи Кадырова продолжает работу…
  8. ↑ Государственное казенное учреждение «Мемориальный комплекс Славы им. А. А. Кадырова»
  9. ↑ Музей Ахмат-Хаджи Кадырова. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2018 шеран 10 майхь
  10. ↑ В Грозном будет установлен памятник Кадырову. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 6 январехь
  11. ↑ Возводимый в Грозном мемориальный комплекс откроется 9 мая. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 18 декабрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 7 сентябрехь
  12. ↑ [www.rutraveller.ru/place/122553 Памятник Маташу Мазаеву]. Rutraveller.
  13. ↑ "Танк-памятник Т-34 в честь легендарного чеченского танкиста Маташа Мазаева и воинов-танкистов открыт в городе Грозном". Грозный-информ. 2012-05-09. Архивировано 2015 ш. 25 декабрехь. ТӀекхачаран де: 2012 ш. 25 декабрехь. {{cite news}}: Шаблон цитирования имеет пустые неизвестные параметры: |1= and |2= (справка)

Хьажоргаш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
Хьост — «https://ce.ruwiki.ru/w/index.php?title=Мемориалан_Сийн_Кадыров_Ахьмадан_цIарах_комплекс&oldid=12782200»