Ачичаев, Ӏелам Адаман воӀ
 Ачичаев Ӏелам Адаман воӀ | ||
|---|---|---|
 | ||
| Шех лаьцна | ||
| Стен-боьршалла | бож. | |
| Пачхьалкх |
 ССРС →  Росси |
|
| Говзалла | Йеза атлетика | |
| Вина терахь | 1949 шеран 17 май (75 шо) | |
| Вина меттиг | Кхазакхийн ССР, ССРС | |
| Спортан карьера | 1970-1979 | |
| Тренераш |
|
|
| Йозалла | 100 кг кхаччалц | |
|
СовгӀаташ а, мидалш а
|
||
Ачича́ев Ӏелам Ада́ман воӀ (штангист, ССРС Дуьненайукъара классан ССРС спортан говзанча, йеза атлетикехь ССРС чемпион хилла хьалхара нохчи.
Биографи
Вина Казахстанехь 1949 шеран 17 маехь. Цуьнан да вара математикин хьехархо. Иза велира машен тӀетоьхна 1963 шарахь. Ӏеламан доьзалехь воккхаха верг ша висарна дийзира шел кегий болу шина вешийн а, шина йишийн а дола шен тӀелаца.
Иза ша волавелира спорт лелайан. Шен доттагӀаца иза Ӏаьржа йолушшехь хьала а гӀоттий уьдура, турникан тӀехь кхийзалора, йеза хӀумнаш уьйура, латаран секци оьхура.
1967 шарахь иза арме дӀавигира Благовещенске. Цигара ваьлча иза Хабаровскан хинкеманаш деш йолу заводехь болх беш вара. Хабаровскехь иза йеза атлетика Ӏамо волавелира. Цьунан хьалхара тренера вара Александр Дмитриевич Алексеенко. Шен тренировкаш дика хилийтархьам иза йеза атлетикин зал йолу «Амуркабель» заводе балха вахар[1]. Тренировкаш йан волавелчула тӀехь цхьа шо даьлча иза хилира Хабаровски мехкан чемпион. 1972 шарахь цо ССРС спортан говзанчан норматив кхочуш йира.
1973 шарахь Шахты гӀалахь хилла Российн чемпионатехь цуьнан цхьа а гӀортар дика а ца хилла цуьнан йахьаллонера йукъара дӀавала дийзира. Йахьаллонаш чекхйаьлча цунна тӀе веара Рудольф Плюкфельдер. Цо кхайкира Ачичаев ша волчахь тренировкаш йан. Ачичаев реза а хилла Шахты гӀала вахара.
1974 шарахь ССРС чемпионатехь цо 335 кг (150+185) хьала а айбина 7-гӀа меттиг йаьккхира. Цуьл тӀаьхьа цо масийтта йоккха турнирехь толам баьккхира, масала, ВЦСПС а, «Труд» ЦС а йахьаллонаш. 1975 шеран 28 апрелехь Балашихехь хилла йолу VI аьхкенан Российн халкъийн Спартакиадехь иза туьйлира 365 кг (160 + 205) хьала а айбина[1].
1975 шеран 15 декабрехь Челябинскехь цо баьккхира ССРС Кад 100 кг кхаччалц йолу категорехь 370 кг жамӀ а долуш. Иштта иза ССРС чемпион хилира толчок йеш 207,5 кг хьалаайбина.
1976 шеран 15 майхь Карагандахь хилла йолу ССРС чемпионатехь цо толам баьккхира рывок йеш а (172,5 кг) жамӀехь а (380 кг). Цул совнах, цо ССРС халкъашна йуккъера даржан спортан говзанчан норматив кхочуш йира.
Ачичаев тоьллачул тӀаьхьа цун тӀе веара Плюкфельдер а, ЦСКА тренер Стогов а. «Хьо бахьнехь со туьйлира цуьнца болу къовсамехь», — воьлуш, элира Плюкфелдерс. Шахташкахь йолу чемпионатехь Плюкфельдеран а, Стогован а къовсам хиллера. Стоговс бахара, Плюкфельдерс шена уггар тоьлла спортхой дӀабуьгу. Царех чемпион ван хала дац. ГӀийла спортсменах чемпион ван ду хала. Плюкфельдерс дош делира муьлха а спортсменах чемпион ван. Оцу минотехь Стогован бӀаьрг кхийтира «чӀуьрг» йаьккхина Ачичаевах[1].
1976 шарахь Монреалехь хила йезаш йолу Олимпиадин программехь 100 кг йозаллин категори йацара, цундела Ачичаевн Олимпиадехь дакъа лацар ца нисделира.
1976 шеран 13 декабрехь Первоуральскехь хилира ССРС Кад а, чемпионат а. Ачичаевс толам баьккхира 172,5 кг рывок а йина. Иштта цо толам баьккхира Карагандахь хилла дуьненан чемпионатан харжаман турнирехь, 2-гӀа меттиг йаьккхина волу Владимир Козловл 15 кг сов айбина[1].
Плюкфельдерца йукъаметтиг телхира. Ачичаев Днепродзержинске дӀавахара. Цо шен хьалхара тренер Александр Алексеенко Хабаровскера ша волчу дӀавигира. Керла меттехь Алексеенкон карийра цӀа а, болх а, зуда а[1].
1977 шеран 18 декабрехь ССРС Кедехь а, чемпионатехь Ачичаевс хьалхара меттиг йаьккхира 172,5 кг рывок а йина. 1978 шарахь Киевхь хилла чемпионатехь цо 2-гӀа меттиг йаьккхира. 1979 шарахь шен тӀаьххьара йахьаллонашкахь Киевхь цо айбира 405 кг (177,5 + 227,5). Цул тӀаьхьа цо спорт а йитира, тренеран болх бан волавелира[1].
Эдельханов Ӏумар[1].
Кхиамаш
- 1975 шарахь ССРС Кад баьккхинарг (370 кг);
- Толчок йеш 1975 шеран ССРС чемпион (207,5 кг);
- ССРС чемпион 1976 шарахь рывок йеш а (172,5 кг), жамӀехь (172,5+207,5=380);
- Рывок йеш 1977 шеран ССРС чемпион (172,5 кг);
- 1978 шарахь ССРС чемпионатехь жамӀехь дато мидал йаьккхина (172,5+210=382,5);
Доьзалла
Ачичаеван вежарий Ахьмад а, Мохьмад а и волче Украине дӀабахара. Цара шайн воккха ваша волчехь тренировкаш йолийра. Царех а дика штангисташ хилира.
Ахьмад вара 100 кг кхаччалц йолу категорехь. Цо йиъ юниорийн дуьненан рекорд хӀоттира, ССРС чемпионатехь толам баьккхира, Европин а, дуьненан а чемпионаташкахь дато мидалш йехира, ССРС халкъашна йуккъера даржан спортан говзанчан норматив кхочуш йира. 1985 шарахь Волгоградехь цо ССРС чемпионатехь толам баьккхира 390 кг айбина (175 + 215). 1986 шарахь Львовехь 110 кг кхаччалц категорехь цо толам баьккхира СА а, ВМФ а чемпионатехь 432,5 кг айбина (192,5 + 240).
Мохьмадас тренировкашкахь халкъашна йуккъера спортан говзанчин норматив кхочуш йора. Амма тренировкехь иза лазавар бахьнехь цуьнан спорт йита дийзира.
Дика амал
НР говзбертан хаамийн-аналитикин йукъан куьйгалхочо, Гапуев Муслима билгала ма доккху, Ачичаевн забар йу. Иштта, цхьаьна турнирехь Польшехь Ачичаевна совгӀат делира уггаре а самукъане штангистан[1].
Билгалдахарш
- ↑ archive.today