Шри-Ланка (гӀайре)
| Шри-Ланкá | |
|---|---|
| санскр. श्री लङ्का | |
 Шри-Ланкин топографин карта | |
| Амалш | |
| Майда | 65 610 км² |
| Уггар лаькха меттиг | 2524 м |
| Бахархой | 20 277 597 стаг (2012) |
| Луьсталла | 309,06 стаг/км² |
| Лаьтта меттиг | |
| 7°37′ къ. ш. 80°46′ м. д.HGЯO | |
| Акватори | ХӀиндин Ӏапказ |
| Пачхьалкх | |
 Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь | |
Шри-Ланкá (санскр. श्री लङ्का — сийлахь, беркате карте) — ХӀиндин Ӏапказан гӀайре. Шри-Ланкин доккхаха долу гӀайре.
Сурт хӀоттор
ГӀайренан дохалла къилбаседера къилбе — 432 км, ткъа шоралла малхбалехьара малхбузе — 224 км. ГӀайренан майда — 65 610 км²[1]. Уггаре лекха меттиг — Пидуруталагала лам, 2524 м.
Шри-Ланка къилбаседа-малхбузехь дӀакъаьстина Индостан ахгӀайренах Полкан хидоькъенца, Полк айманца, Манаран аймаца. Хьалха, XV бӀешо кхачале, гӀайре хӀотталора материкца лагца, амма 1481 шарахь чӀогӀа мохк бегийна лаг декъаделла гӀайренийн зӀене — Адаман ТӀай.
Къилбаседехьара а, малхбалехьара а гӀайре йашайо Бенгалин аймано.
1972 шо кхачале официалан олура Цейлон (схьадаьлла санскр. सिंहल द्वीप «Синхала двипа», Сингалийн гӀайре).
Географи
Шри-Ланка гӀайре лаьтта Къилба Азехь, ХӀиндустанан къилбаседа йистера жимма малхбалехьа, бердаш дашадо Лаккадиван хӀордо, ХӀиндин Ӏапказо, Бенгалин аймано. ГӀайренан йохалла къилбаседехьара къилбехьа 432 км, шоралла малхбузера малхбале кхаччалц 224 км. ХӀиндустанах дӀакъаьста Маннаран айманца а, Полкан хидоькъенца а, цуьнан шоралла 50 км йу. Адаман тӀай олуш долу, Полкан хидоькъен гомхалло, цхьана хенахь Шри-Ланка материкаца йуьззина цхьанакхетна йара, амма, хааме даьккхина ма-хиллара, 1481 шеран гергахь мохк бегоро хӀаллакдина. Къилбаседан а, малхбузен а йист — Дондра мара а, Датч-Бей мара а бу.
Шен майданца 25-гӀа гӀайре йу дуьненахь, оцу гайтамца 3-гӀа йу ХӀиндин Ӏапказ чохь.
Эркаш
ГӀайренан уггаре доккха эрк — Махавели-Ганга, иза охьадогӀу гӀайренан йуккъерачу декъера къилбаседа-малхбалехьа, Бенгалин айман чу. Кхин даккхий эркаш: Келани, Калу, Аруви-Ару.
АхгӀайренаш а, гӀайренаш а
Уггаре доккха Шри-Ланкин ахгӀайре ду Джафна, иза лаьтта къилбаседехь.
Шри-Ланкин байракхца лаьтта дуккху а кегий гӀайренаш, коьртаниг Полкан хидоькъенехь а, Манаран айманехь: Аналайтиву, Карайтиву, Веланай, Элувайтиву, Мандайтиву, Палетиву, Эрумайтиву, Каккативу, Манар, Пулянтиву, Каллиадитиву.
Бахархой
Бахархойн барам — 20 277 597 ст. (2012).
Сингалаш 74,88 % бу[2], тамилаш — 11,2 % бу, коьртаниг къилбаседа а, малхбален а кӀошташкахь. Беха кхин а ланкин магрибаш (ларакалла — Ӏарбийн тӀаьхье) — 9,2 %, бюргераш (европахошца ийна маре диначеран тӀаьхьенаш) — 0,3 % гергга, веддаш (гӀайренан шира бахархойн тӀаьхьенаш) — 2,5 эз. гергга ст.
70,19 % бахархоша (коьртаниг сингалаша) леладо буддизм[3] (коьртаниг Тхеравада[4]), 12,61 % — хӀиндуизм (тамилаш), 9,71 % — ислам, 7,45 % — керсталла[5].
82 % керстанаш — католикаш бу, бисинарш — англиканаш а, кхин протестанташ а бу[6].
Билгалдахарш
- ↑ Шри-Ланка
- ↑ Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Ethnicity. Department of Census and Statistics, Sri Lanka (2012 шеран 20 апрель). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 4 мартехь
- ↑ Sri Lanka. International Religious Freedom Report 2007. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor (2007 шеран 14 сентябрь). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2012 шеран 19 январехь
- ↑ Theravada: Buddhism in Sri Lankan. Buddhanet.net. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 28 майхь
- ↑ Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Religion. Department of Census and Statistics, Sri Lanka (2012 шеран 20 апрель). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2013 шеран 10 майхь
- ↑ Sri Lanka – Christianity. Mongabay. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2015 шеран 16 октябрехь
Литература
- Колосова Г. Н., Трофимов Н. Н., Гамини Зойса, Дубровская Е. М. Рельеф острова Шри-Ланка (юго-западная часть) и россыпи // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Инженерные исследования. — 2009. — № 1.
- Хаустов А. П., Глущенко И. А., Руван Нандика М.К. Экологические проблемы Шри-Ланки в связи с развитием энергетики // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Экология и безопасность жизнедеятельности. — 2000. — № 4.
- Голдин Владислав Иванович. В тени глобализации. Шри-ланка: экскурс в прошлое и современность // Вестник Северного (Арктического) федерального университета. Серия: Гуманитарные и социальные науки. — 2011. — № 6.
- Шувалов Василий Максимович, Самаратунга Индика Дулип. Архитектура рекреационно-туристических комплексов Шри-Ланки // Academia. Архитектура и строительство. — 2012. — № 1.
- Лебедева Татьяна Евгеньевна, Витаначчи Лакшита. Тенденции развития туристского бизнеса в Шри-Ланке // Инновационная экономика: перспективы развития и совершенствования. — 2018. — № 4 (30).
Хьажоргаш
- Шри-Ланка (гӀайре) — хӏара Советан йоккхачу энциклопеди чуьра йаззам бу.