Къинхьегаман сийн гӀала

Хӏара йаззам РУВИКИ чуьра бу — маьрша энциклопеди
Къинхьегаман сийн гӀала
Мохк  Росси
Тайпа почётное звание Российской Федерации
Статистика
Кхолларан терахь 2020 шеран 1 март
СовгӀатийн дукхаллин барам 32[1]
РУВИКИ.Медиа логотип Медиафайлаш РУВИКИ.Медиа чохь

Къинхьегаман сийн гӀала — Россин Федерацин сийлахь цӀе, кхоьллина 2020 шеран 1 мартехь федеральни законо[2] «1941—1945 шерашкахь Сийлахь-боккха Даймехкан тӀамехь тылан белхалойн хьуьнар дахдархьама»[3]; совгӀат до Россин Федерацин гӀаланашна, церан бахархоша «1941—1945 шерашкахь хиллачу Сийлахь-боккхачу Даймехкан тӀамехь Толам баккхарехь доккха дакъа лоцуш, гӀалахь лаьттачу промышленни предприятешкахь тӀеман а, граждански а сурсаташ хаддаза арахецар лардеш, геборроизм а, ла дӀадалар»[4].

Сийлахь цӀе йаларан низам

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Россин Федерацин территори тӀехь йолчу гӀалина «Къинхьегаман сийлаллин гӀала» цӀе йаларан дехар цу гӀалин меттигерчу Ӏедалан органашка дӀакхачо йиш йу Российн вахархочо йа йукъараллин цхьаьнакхетаралло[5]. ГӀалин меттигерчу Ӏедалан органаша, нагахь санна оцу йуьхьарлаьцнарг къобала йича, иза дӀало Российн Федерацин субъектан регионан парламенте а, регионан администрацега а[6], цара иза толлу, цул тӀаьхьа сацам бо Россин Федерацин Президенте дехар дан гӀалина «Къинхьегаман сийлаллин гӀала» цӀе тилла олий йа йина предложенеш йухатуху[7].

Нагахь санна регионийн Ӏедалша шайн регионерчу гӀалина и тайпа цӀе ялар доьхуш Российн президенте дехар дан сацам бахь, цара шайн дехарна тӀетоха беза Россин Ӏилманийн академин экспертан сацам, сийлахь совгӀат даларан бух хилар тӀечӀагӀдеш гӀалина цӀе йалар[8].

«Къинхьегаман сийлаллин гӀала» цӀе яларан дехар лору Россин «Толам» вовшахтохараллин комитето[8], ткъа ша «Къинхьегаман сийлаллин гӀала» цӀе тиллина ю Россин Федерацин Президентан омрица, низамехь санна, БӀаьстенан а, Къинхьегаман а денойн Ӏиданий йуьххьехь (1 май)

Сийлахь-боккхачу Даймехкан тӀамехь бахархоша къинхьегаман хьуьнарш кхочушдинчу Оьрсийчоьнан гӀаланашна сийлаллин цӀе хӀотторан инициативаш юх-юха а хьалха хӀиттийна Оьрсийчоьнан юкъараллин а, политикан а деятельша. И тайпа юкъараллин цӀераш кхоьллина цхьайолчу юкъараллин организацеша.

2009-чу шарахь «Турпалхойн гӀаланийн пачхьалкхашна юкъара союз» коммерцин йоцу партнералла (председатель — шозза Советан Союзан Турпалхо, космонавт Горбатко Виктор) кхоьллина юкъараллин сийлахь дуьненаюкъара цӀе «Къинхьегаман майраллин а, сийлаллин а гӀала» аьлла, чӀагӀйира оцу цӀеран низам[9]. И юкъараллин цӀе елира цхьа могӀа гӀаланашна хьахийначу коммерцин йоцучу партнерствос[10].


Оьрсийчохь "Къинхьегаман сийлаллин гӀала" сийлаллин цӀе кхолларх лаьцна федеральни законан проекташ, шен территори тӀехь, Сийлахь-боккха Даймехкан тӀом боьдуш, тылан белхалоша доьналла а, хьуьнар, турпалалла а гайтинчу гӀаланашна луш йолу федералан законаш юкъаяьхна 1990-чу шеран Пачхьалкхан Думе. Россин Федераци Пачхьалкхан Думан депутаташа Варенников Валентинас а, Востротин Валерийс а 2007 шарахь[11], Челябинскан областан низамашдахаран гуламо 2008 шарахь[12], Пачхьалкхан Думан депутаташа Шрайдер Виктора, Зубицкий Бориса, Сергей Каргиновс, Федерацин Кхеташонан декъашхо Шнякин Валерий 2014 шарахь[13][14], Пачхьалкхан Думин депутато Смолин Олега 2016 шарахь[15]. 2019-чу шеран декаюрь-беттан 14-чу дийнахь Оьрсийчоьнан Пачхьалкхан Думе дӀакхачийна «Российн Федерацин «Къинхьегаман сийлаллин гӀала» сийлахьчу цӀеран хьокъехь» федералан низаман проект Российн президенто Путин Владимира][16].2020-чу шеран февраль-беттан 20-чу дийнахь низаман проект тӀеийцира Российн Пачхьалкхан Думо кхоалгӀачу (тӀаьххьарчу) ешарехь, 2020-чу шеран февраль беттан 26-чу дийнахь Российн Федерацин Кхеташоно а, 2020-чу шеран Марсхьокху-беттан 1-чу дийнахь № 3 йолчу Федеральни законо а тӀечӀагӀдира. 41-ФЗ «О почетном названии Российской Федерации «Город трудовой доблести»» куьг яздина Россин президенто Путин Владимира[17].

2020 шеран 29 июнехь СНГ парламенташна юкъара ассамблеяно къобалйира Оьрсийчохь «Къинхьегаман майраллин гӀаланаш» цӀе яларан практика, кхечу пачхьалкхашна и практика юкъаяккха тӀедиллира[18].

Нумизматикехь

[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш

[нисйе бӀаьра | нисйе]
  1. https://www.ntv.ru/novosti/2365240/?fb
  2. Федеральный закон от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 16 апрель. Архивйина 2020 шеран 6 апрелехь
  3. Преамбула Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 16 апрель. Архивйина 2020 шеран 6 апрелехь
  4. Часть 1 статьи 1 Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 16 апрель. Архивйина 2020 шеран 6 апрелехь
  5. Часть 1 статьи 3 Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 21 апрель. Архивйина 2020 шеран 4 майхь
  6. Часть 2 статьи 3 Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 21 апрель. Архивйина 2020 шеран 4 майхь
  7. Часть 3 статьи 3 Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 21 апрель. Архивйина 2020 шеран 4 майхь
  8. 1 2 Часть 3 статьи 1 Федерального закона от 01.03.2020 № 41-ФЗ «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой доблести“». publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 16 апрель. Архивйина 2020 шеран 4 майхь
  9. Положение о почётном международном звании «Город Трудовой Доблести и Славы». ТӀекхочу дата: 2022 шеран 21 июнь. Архивйина 2022 шеран 30 мартехь
  10. Города Трудовой Доблести и Славы. ТӀекхочу дата: 2022 шеран 21 июнь. Архивйина 2022 шеран 27 мартехь
  11. Законопроект № 487496-4 «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой славы“» Архиван копи 2019 шеран 5 октябрехь дуьйна Интернетан архив#Проекташ, СОЗД ГАС «Законотворчество»
  12. Законопроект № 54645-5 «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой славы“» Архиван копи 2019 шеран 5 октябрехь дуьйна Интернетан архив#Проекташ, СОЗД ГАС «Законотворчество»
  13. Звание «Город трудовой славы» будут присваивать за вклад в Победу Архиван копи 2019 шеран 14 декабрехь дуьйна Интернетан архив#Проекташ, «Российская газета», 18.04.2014
  14. Законопроект № 502288-6 «О почетном звании Российской Федерации „Город трудовой славы“» Архиван копи 2019 шеран 5 октябрехь дуьйна Интернетан архив#Проекташ, СОЗД ГАС «Законотворчество»
  15. Предлагается установить почетное звание «Город трудовой славы». ТӀекхочу дата: 2019 шеран 14 декабрь. Архивйина 2019 шеран 14 декабрехь
  16. Путин внес в Госдуму законопроект о звании «Город трудовой доблести». ТӀекхочу дата: 2019 шеран 14 декабрь. Архивйина 2019 шеран 14 декабрехь
  17. Федеральный закон от 01.03.2020 № 41-ФЗ. publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 3 март. Архивйина 2020 шеран 2 мартехь
  18. Федеральный закон от 01.03.2020 № 41-ФЗ. publication.pravo.gov.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 3 март. Архивйина 2020 шеран 2 мартехь