Баьццара дечиган лаьхьа
Баьццара дечиган лаьхьа — 2025 шеран билгало китайн рузманца. Лаьхьанан шо дӀадолало 2025 шеран 29 январехь, чекхдолу 2026 шеран 16 февралехь[1].
Лаьхьанан шо
Китайн гороскопехь 12 экха ду, царех хӀора а билгалчу шарца догӀуш ду. Акхарой уьйр хила тарло пхеа элементах цхьанца: металлца, дечигца, хица, цӀерца, латтаца. Аьлча а, 12 шарахь цкъа хьайбанан шо догӀур ду, хӀора хан хийцалуш йолчу цхьана элементца доьзна. Верриг а 60 тайп-тайпана комбинаци хила тарло. Цу кепара, китайн гороскопехь цикл карлайоккху хӀора 60 шарахь[2].
Лаьхьа 12 шеран гороскопан циклехь 6-гӀа меттиг дӀалоцуш ю, хила тарло:
- эчигах (кӀайн) лаьхьа;
- дечиган (баьццара) лаьхьа;
- хи (сийна) лаьхьа;
- цӀеран (цӀен) лаьхьа;
- лаьттан (можа) лаьхьа.
Хьалхалера лаьхьанан шераш
- 1929 (лаьттан)
- 1941 (эчиган)
- 1953 (хин)
- 1965 (дечиган)
- 1977 (ц1еран)
- 1989 (лаьттан)
- 2001 (эчиган)
- 2013 (хин)
Цу кепара, хьалха хилла шо баьццара диттан саьрмикан 1965 шарахь[3]
Билгалонах лаьцна
Цийн культурехь саьрмик лоруш хилла Ӏаламан ницкъан билгало, и акхарой ларамца лелош хилла[4]. Цийн цӀу-дела Нува гойтуш ю саьрмикан дегӀ а, адаман корта а болуш[4]. «Шан Хай Цзин» цӀе йолчу мифологин тептар тӀехь дуьйцу, декорацеш санна, саьрмикаш лелош хиллачу деланех лаьцна.
Саьрмикан мах хадабо хьекъал, хӀилла, кхетам, тешаме хилар санна йолучу билгалонашца[5].
2025 шеран символца цхьаьна лела бос а, элемент а (баьццара, дитт) гойту малхбалехь кхиар а, хаддаза хьала гӀертар а.
Ламаст
Баьццара дечигах саьрмикан шо даздо доьзалца я гергарчу накъосташца.
Ламастаца, баьццара диттан саьрмико къобалдо хӀара духаран басарш[6]:
- баьццара;
- цӀен;
- можа (дашо)
- сира;
- Ӏаьржа.
Духар хаздан дика ду буьрканца, пайеткашца, дӀасадаржорца, стразашца.
Чоь хазъян лелайо шелонан ӀиндагӀаш[6], иштта саьрмикан чкъор санна къегаш йолу мишура а.
Дезчу стоьла тӀехь мерза хӀуманаш ю: жижиг, чӀара, хӀордан дийнаташ. Стол дӀахӀотто мегар ду дашочу, детин, баьццарчу басахь.
Билгалдахарш
- ↑ "Зеленая Деревянная Змея - символ 2025 года по восточному календарю". Российская газета. 2024-10-04. ТӀекхачаран де: 2024 ш. 13 ноябрехь.
- ↑ "Зеленая Деревянная Змея. Что нужно знать о символе 2025 года". РБК Life. 2024-09-16. ТӀекхачаран де: 2024 ш. 13 ноябрехь.
- ↑ Анна Луговая (2024-10-17). "Каким будет следующий год Змеи по китайскому гороскопу: характеристики и описание знака". Lenta.RU. ТӀекхачаран де: 2024 ш. 13 ноябрехь.
- ↑ Нюйва — создательница человеческих существ. www.epochtimes.ru (2016 шеран 9 апрель). ТӀекхочу дата: 2024 шеран 13 ноябрь.
- ↑ "Зеленая деревянная змея - символ 2025 года: что важно знать о главном символе". ТӀекхачаран де: 2024 ш. 13 ноябрехь.
- ↑ Екатерина Козлова (2024-11-09). "Принесет удачу: каким будет 2025 год Зеленой Деревянной Змеи". Пятый канал. ТӀекхачаран де: 2024 ш. 13 ноябрехь.
Литература
- Проничева И. А. Роль культурной коннотации в адаптации семантики заимствованных образов в русской лингвокультуре (на примере 12 знаков по восточному календарю) // Тульский научный вестник. Серия История. Языкознание. 2020. № 3.
- Чжан Цзиньлэй, Непомнящих Е. А. Текстологическая специфика гороскопов (на материале русского и китайского языков) // Евразийский Союз Учёных. 2020. № 4-9.
- Цзя Хуэйминь Лунный календарь и знаки зодиака в повседневной культуре Китая // Манускрипт. 2016. № 7-1 .
- Цзя Хуэйминь Китайские новогодние праздники по лунному календарю в повседневной культуре современного Китая // Общество: философия, история, культура. 2016. № 8.