Можан налог
Можа́н нало́г — чкъоьрнаш.
XVI бӀешеран Ингалс
1535 шарахь Генрих VIII-гӀачо йукъайаьккхина можан налог. И налог йоьзна йара Маж лелочун социалан статусах. Паччахьан йоӀа Елизавета I-чо а йукъайаьккхира иштта налог, иза тухура шина кӀиранал сов йахйеллачу муьлххачу можан[1].
XVI бӀешеран Франци
Францин олаллин а, динан дайшна а йукъахь маж лелоран Франциск I (1515—1547). Правительство динан дайшна налог туьйхира, царал къен динан гӀуллакххоша маж йошура таро ца хиларнаиерархаш маж ца маго гӀерташ. Маж а, йеха месаш а лелор ца магор схьадолура «Тулузин килсан гуламехь дуьйна, амма бакъон маьӀна дан йиш йара йоца маж лело мегаш. Йуьззина маж хьарам йира 1576 шарахь кардинала Борромео Карлос, цуо арахийцира нохч. «De barba radenda»[3].
XVIII бӀешеран Росси
16 (1705 шеран омарца хӀоттийна лахара налогийн тӀегӀанаш:
- паччахьан кертарчаьргара, шахьран элашкара, чинхошкара — 600 сом стаган тӀера шарахь;
- 1-ра тӀегӀанан хьешашкара— 100 сом шарахь;
- йуккъера а, жима а тӀегӀанан совдегаршкара, ткъа иштта охьахевшина нахера — 60 сом стаган тӀера шарахь;
- йалхошкара, гурманчашкара, говр-ворданхошкара, килсан причетникашкара, мозгӀарш а, килсан йозанчаш а боцург, ткъа иштта муьлхха а чинера москохан бахархошкара — 30 сом хӀора шарахь;
- ахархошкара — шахьрин чувоьдуш а, араволуш а шишша ахча маж тӀера.
{{Hider |title = 1705 шеран «Муьлххачу чинера нехан, мозгӀарийн а, килсан йозанчийн а маж-мекх дашарах, иза кхочуш дан ца луучуьнгара налог йаккхарх, налог йеллачарна билгалонаш йаларх лаьцна» омар |hidden = 1 |content =
2015— 16январь цӀерца.— Муьлххачу чинера нехан, мозгӀарийн а, килсан йозанчийн а маж-мекх дашарах, иза кхочуш дан ца луучуьнгара налог йаккхарх, налог йеллачарна билгалонаш йаларх лаьцна. |
Билгалдахарш
- Challenge, v. 2, 1967
- Г. Вейс, Энциклопедия материальной культуры, Внешний вид народов с древнейших до наших времён, гл. 10
- ↑ The Catholic encyclopedia, v.2, 1913, статья Beard (автор Herbert Thurston)